Image Map

DİSK-AR: Asgari ücretle sefalete devam

ASGARİ ÜCRET TESPİT KOMİSYONU SEFALETE DEVAM DEDİ

ASGARİ ÜCRETLİ YENİ YILA ET, PİRİNÇ VE MAKARNADA KAYIPLA GİRİYOR

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü DİSK-AR olarak, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) Madde Fiyatları, TÜFE Endeksi ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verileri üzerinden yaptığımız hesaplamaya göre asgari ücrete yapılan aylık 58 TL, günlük 1,93 TL’lik zam ile günlük 101 gram beyaz peynir, 326 gram nohut, 138 gram zeytinden biri alınabiliyor. Günlük artış ile alınabilecek dana eti miktarı ise 63 gram. 4 kişilik bir ailede öğün başına düşen miktarlar bu değerlerin 12’de 1’i düzeyinde.

Söz konusu 58 TL ile alınabilecek pirinç miktarı 289 gram, bebek maması miktarı 31 gram, ekmek miktarı 575 gram, makarna miktarı 680 gramda kalıyor.

Asgari ücretli, aldığı zamla et almaya kalkarsa, günlük 63 gram dana eti ya da 286 gram tavuk etinden birini seçmek durumunda. Eğer tercihini süt ve süt ürünlerinden yana kullanacaksa o zaman ya 0,7 litre süt, ya 101 gram beyaz peynir alacak.

Yoksulun protein deposu kuru bakliyat açısından da tablo pek parlak değil. 203 gram kuru fasulye ya da 375 gram nohut asgari ücret zammının günlük karşılığı ile alınabilecek gıda ürünleri.

YAPILAN ZAM KAYIPLARI KARŞILAMADI

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, asgari ücretliyi enflasyona ezdirmedik derken, asgari ücretli 2015 yılının ocak ayında zamlı ücreti ile kasım 2014 fiyatları sabit kalsa ile bile 2014 yılının ocak ayına göre daha az makarna, daha az pirinç, daha az et alabilecek. Ekmekte ise alım gücü kaybını aralık fiyatları belirleyecek. Ocak 2014-Kasım 2014 döneminde pirinçte fiyat artışı yüzde 21, dana etinde yüzde 17,4, makarnada yüzde 15,34, ekmekte yüzde 12,08 oldu. Buna karşın 2014 ocak ile 2015 ocak dönemi arasında asgari ücret artışı yüzde 12,2 seviyesinde.

ASGARİ ÜCRET YOKLUĞUN ÜCRETİ

Araştırmamızda, yeni yılda asgari geçim indirimi dahil net 949 TL olacak olan asgari ücretle, TÜİK Madde fiyatları üzerinden hangi mal için kaç saat çalışılması gerektiği de ortaya konuldu. Buna göre Asgari ücretli, 618 TL’lik ortalama kira giderini karşılamak için 147 saat çalışmak zorunda. Bu toplam çalışma süresinin yüzde 65’ini oluşturuyor. Asgari ücretli 1 kilo pirinç için 1 saat 34 dakika, bebek maması için 15 saat ter akıtmak durumunda. 1 kilo et için çalışılması gereken süre ise 7 saat.

Çocuğu varsa 581 TL’lik kreş parasını 18 günlük çalışmasıyla zar zor karşılayabiliyor. Bir buzdolabı için çalışılması gereken süre, başka harcama yapmaksızın 338 saate denk geliyor. Erkek ayakkabısı için 34, kadın ayakkabısı için 23, çocuk ayakkabısı için 13 saat çalışılması şart.

Asgari ücretli 1 kilo beyaz peynir için yaklaşık 4,5 saat, ayçiçek yağı için 1,5 saat çalışmak zorunda. Bununla birlikte 16 saatlik çalışma karşılığında 1 gömlek, yaklaşık 1,5 saatlik çalışma karşılığında 1 çorap alabiliyor.

Ev eşyası almak için de yoğun bir çalışma gerekiyor. 1 masa 1 sandalye almak için asgari ücretlinin başka hiçbir şey almaksızın 28 saat, yaklaşık 3,5 gün çalışması gerekiyor. Bunun yanında, yastık için 4 saat, yorgan için 22 saat çalışılmalı. Bu süre, çamaşır makinesi için 265 saat, ütü için 31 saat, sinemaya gitmek için 3 saat.

SEFALETTE ISRAR KİMİN İÇİN?

Asgari ücret, asgari sefalet ücreti durumundadır. Asgari ücretliler, işçi statüsünde çalışan nüfusun önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Bu anlamda asgari ücret düzeyi, halkın refah düzeyini de belirlemektedir. Halkın refahını yükseltmenin yolu asgari ücrette gerçekleştirilecek artışlara bağlıdır. Buna karşın asgari ücrete yapılan artışlar yüzdelik artışlarla ihtiyacı karşılamayan düzeylerde seyretmektedir. Asgari ücretin belirlenme kriteri, asgari ücretlinin alım gücünü temsil etmekten çok uzak olan Tüketici Fiyat Endeksi değil, kişi başına düşen milli gelir, ekonomik büyüme ile açlık ve yoksulluk sınırı olmalıdır.

 ASGARİ ÜCRET NET 1800 TL TALEBİMİZ DEVAM EDİYOR!

Çünkü;

Türkiye’de kişi başına düşen milli gelirin 2014 yılı itibarıyla aylık 1900 TL olacağı tahmin edilmektedir. 4 kişilik hane için işçilerin payına düşenin sadece birini talep etme en tabi hakkıdır. Hane başına milli gelirden düşen pay aylık en az 7 bin 600 liradır.

Ekonomik değerleri yaratan, tüm zenginliklerin kaynağı emektir. Ancak emeğe yarattığı zenginliklerden pay verilmemektedir. Asgari ücretteki artış 1977 yılından bu yana ekonomik büyüme oranında gerçekleşseydi bugün 1667 lira olacaktı.

4 kişilik bir hane için açlık sınırı bin 283, yoksulluk sınırı 4 bin 57 lira Asgari ücret için belirlenmesi gereken gerçek tutar aslında yoksulluk sınırının üzerindedir. Yoksulluğa mahkum eden ücrete asgari ücret denmez! Asgari ücretlinin İki kişi çalışmasına rağmen çocuklarını yoksulluğa mahkum etmemesi için kimi sosyal desteklerle en az 1800 lira şarttır!

Türkiye’de eğitimden sağlığa her şey AKP hükümeti döneminde paralı hale getirilmiş durumdadır. Bu nedenle asgari ücret için “sosyal haklar şart”. Asgari ücretle çalışanlar için elektrik, su, doğalgaz kullanımı asgari ihtiyaç sınırına kadar ücretsiz olmalıdır. İşe gidiş gelişlerde ulaşım ücretsiz olmalıdır. Eğitimde hiçbir ad altında para alınmamalı, eğitimin okul dışı giderleri devlet tarafından karşılanmalı, sağlık tümüyle parasız olmalıdır. Çalışanların çocuklarını bırakabilecekleri kamusal parasız kreş şarttır. Tüm bu taleplerimizin yanında en önemli taleplerimizden biri de asgari ücretin belirlenme sürecinde işçi sınıfının söz hakkıdır!

Asgari Ücret Tespit Komisyonu yıllardır bir ortaoyununa dönmüştür. Asgari ücretin belirlenmesi süreci bir toplu pazarlık süreci olarak ele alınmalıdır. Görüşmeler kamuoyuna açık hale getirilmeli, anlaşmazlık durumunda işçilerin üretimden gelen güçlerini kullanabilecekleri yasal zeminler oluşturulmalıdır.

yoksul

 

Tablo 1- Zamla günlük alınabilecek ürün miktarı

 

Madde fiyatları Kasım Ayı Fiyatı (Kg) TL Zamla günlük kaç gram alınabilir (gram)
Pirinç 6,7 289,2
Bebek Maması (Toz Karışım) 62,2 31,1
Bulgur 2,8 702,5
Ekmek 3,4 575,0
Makarna 2,8 680,3
Dana Eti 30,5 63,4
Tavuk Eti 6,8 286,2
Balık 14,1 137,3
Süt 2,8 695,0
Yoğurt 4,3 452,5
Peynir Beyaz Peynir 19,2 100,5
Yumurta 0,4 5,5
Ayçiçek Yağı 6,2 314,1
Limon 2,8 695,0
Patates 1,9 995,9
Kuru Fasulye 8,4 230,3
Nohut 5,9 326,4
Mercimek 5,2 375,1
Zeytin 14,0 137,6
Kesme Şeker 4,0 481,8
 

 

Kaynak: TÜİK Madde Fiyatları üzerinden hesaplanmıştır. Ocak 2015 verileri belli olmadığı için Kasım 2014 verileri esas alınarak hesaplama yapılmıştır.

 

Tablo 2- Hangi ürün için kaç saat

Madde Fiyatları Kasım Ayı Fiyatı TL Ne kadar çalışmak gerekir (Saat)
Ayakkabı (Erkek için) 141 34
Ayakkabı (Kadın için) 95 23
Ayakkabı (Çocuk için) 55 13
Kiracı Tarafından Ödenen Gerçek Kira 618 147
Kömür Ücreti 545 129
Tek Masa 82 19
Tek Sandalye 37 9
Normal Buzdolabı 1424 338
Çamaşır Makinesi 1117 265
Ütü 130 31
Sinema 13 3
Çocuk Kitapları 7 2
Kreş ve Gündüz Bakım Evleri 581 138
Yorgan 91 22
Yastık 17 4
Çorap (Erkek için) 6 1
Gömlek (Erkek için) 67 16

 

Kaynak: TÜİK Madde Fiyatları Kasım 2014 verileri ve yeni asgari ücret verisi üzerinden hesaplanmıştır. Asgari ücret için aylık çalışma süresi 225 saat olarak alınmıştır.

 

ITUC ETUC