Image Map

DİSK 40 YILLIK ARŞİVİNİ AÇTI

40 yıl önce Çemberlitaş Şafak Sineması’nda kuruluşunu toplayan DİSK, yine aynı yerde arşivini açtı.. DİSK’in 40 yıllık dostlarının, DİSK’e emek veren sendikacıların yanısıra çok sayıda basın mensubunun katıldığı “DİSK 40 YILLIK ARŞİVİNİ AÇIYOR!” başlıklı basın toplantısını Genel Sekreter Musa Çam bir konuşmayla açtı. Musa Çam şunları söyledi:

 

DİSK, Türkiye işçı sınıfının bağımsız, demokratik, sınıf ve kitle sendikal örgütüdür. DİSK’in bu nitelikleri adının başındaki devrimci sözcüğünde de belirtilmektedir.

 

1967 yılında sendikal alanda sınıf uzlaşmacılığı anlayışına karşı kurulan ve kuruluş ilkeleri sınıf sendikacılığına dayanan DİSK. 40 yıllık mücadele sürecinde (cezaevi dahil) işçi sınıfının en kararlı en yiğit, en fedakar, en bilinçli unsurlarını, bağrında toplamıştır.

 

DİSK’in gücü, sayısal çokluğundan değil, sınıf sendikacılığı temeli üzerinde de yükselen bir örgüt olmasından gelmektedir.

 

Konfederasyonumuz işçi sınıfının yurt yönetiminde ağırlığını koymasını ve kula kulluk yürütümü yerine her yönden eşitlik ve kardeşlik düzenini kurmayı amaç edinecek, işçi sınıfının yurt sorunlarında etkin bir rol oynamasını sağlayacaktır.

 

Bugün üyeliğini bıraktığımız Türk-İş, böyle bir anlayıştan yoksun bulunduğu için yeni bir konfederasyon kurmak vatan görevi olmuştur.

 

Bilindiği gibi, 12 Şubat 1967 günü İstanbul’da Şafak sinamasında kongrelerini yapan 3 sendika (Türkiye Maden-İş, Türkiye Lastik-İş, Türkiye Basın-İş) önce Türk-İş konfederasyonundan ayrılma kararı almış, sonrada DİSK’i kurmayı ittifakla ve alkışlar arasında kabul etmiştir. Bir sendika da (Türkiye Gıda-İş) Türk-İş’in üyesi olmadığı için yalnız DİSK’i kurma kararı almıştır.

 

Bu dört sendika, DİSK’i niçin kurmak istediklerini, Türk-İş’in eski üyeleri olan üç sendikada aynı zamanda niçin Türk-İş’ten ayrılmak istediklerini açıklayan birer gerekçe raporunu kongrelerine sunmuş ve raporlar ittifakla kabul edilmiştir. Sonrada kongresini yapan 4 sendikada DİSK’in kuruluş bildirisini ve anatüzüğünü aynen kabul etmiştir.

 

Daha önce toplanan ve merkezi Zonguldak’ta bulunan Türkiye Maden İşçileri Sendikası (bu sendika yeraltından maden çıkarılması iş kolunda çalışanların sendikasıdır)

 

Genel Yönetim Kurulu’nda kurucu heyet olarak DİSK’i kurma ve DİSK kuruluş bildirisi ve ana tüzüğünün aynen kabul etmeye ittifakca karar vermiştir.

 

Böylece beş sendika, önce yapılan toplantılara katılan birçok sendikaların aldıkları ilke kararına uygun olarak DİSK’in kurucuları olmuş ve 13 Şubat 1967 Pazartesi günü DİSK tüzüğü ve kuruluş bildirisi İstanbul Valiliği’ne verilerek Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) hükmi şansiyet kazanarak çalışmalara başlamıştır.

Beş kurucu sendikayı temsilen konfederasyonumuzun tüzüğünü imzaları ile resmi kuruluşlara vermeye yetkili olan kişiler şunlardır.

  1. Türkiye Maden, Madeni Eşya ve Makine Sanayii İşçileri Sendikası  Genel Başkanı 1926 Denizli doğumlu  Kemal Türkler
  2. Lastik-İş Sendikası Genel Başkanı 1926 Kocaeli doğumlu Rıza Kuas
  3. Türkiye maden-iş sendikası genel başkanı 1928 trabzon doğumlu mehmet alpdündar
  4. Türkiye Gıda-İş Sendikası Genel Başkanı 1926 Rize doğumlu Kemel Nebioğlu
  5. Basın-İş Genel Başkanı 1922 İstanbul doğumlu İbrahil Güzelce

 ***

 

Konuşmanın ardından DİSK Yönetim Kurulu’yla birlikte kürsüye gelen DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, DİSK’in 40. yıl etkinlikleri kapsamında düzenlenen “DİSK 40 YILLIK ARŞİVİNİ AÇIYOR!” basın toplantısında bir konuşma yaptı. Çelebi’nin konuşması şöyle…

Medyanın seçkin temsilcileri, değerli dostlar,

 

Tam 40 yıl önce bu salonda toplanarak DİSK’i kurmaya karar veren, ve şu anda da bu mücadeleyi sürdüren, DİSK’i DİSK yapan değerli mücadele arkadaşlarım, sevgili DİSK dostları…

 

Kırk yıllık DİSK adına bugünkü toplantımıza “hoşgeldiniz” diyorum.

 

DİSK’i kuranlar tam 40 yıl önce bir Pazar günü burada Çemberlitaş Şafak Sineması’nda toplanıp DİSK’i kurmaya karar verdiler. 13 Şubat 1967 Pazartesi günü de valiliğe verdikleri dilekçe ile DİSK’i resmen kurmuş oldular.

 

DİSK Kuruluş Bildirgesi’nin giriş bölümünü sizlerle paylaşmak istiyorum:

·         1872’den bu yana grev hakkını kullanarak, direnme gücünün başarılarını toplayan,

·         Dernek  kurma  hakkını  en  güç  koşullar  altında  kullanan,

·         1909 dan beri Uluslararası işçi dayanışması çabalarına katılan,

·        Demokrasiye aykırı yasalar değiştirilince 1946 da yeniden sendikalar kuran,

·        Sosyal adaletin gerçekleştirilmesi mücadelesinde 1961 de miting yaparak yeni bir aşamaya ulaşan,

·        Anayasa ilkeleri uğruna kurşunlanan, coplanan, hapse atılan, yine de toplumcu mücadelesini bırakmayan;

·        BlZLER; Türk işçi sınıfının tüm çıkarları, hakları ve özgürlükleri ve de onuru için bir araya geldik.

·         Emperyalizmin, devletimizin ve milletimizin hayatına yeniden kastetme çabalarının arttığını ve bir avuç aracının, kapkaççının ve sömürücünün bu çabalara katıldığını gören bizler, Büyük Atatürk’ün daha 1921 de ilan ettiği gibi “bizi mahvetmek isteyen emperyalizme karşı ve bizi yutmak isteyen kapitalizme karşı”  savaşmaya ant içmiş sendikacılarız”

 

İşte DİSK’i kuran, yüreği büyük o sendikacıları, başta Kemal Türkler, Kemal Nebioğlu, İbrahim Güzelce, Rıza Kuas ve Mehmet Alpdündar olmak üzere tüm kurucularımızı burada saygıyla anıyorum.

 

Toplantımızın iki amacı var: Birincisi DİSK’in 40. yıldönümü kutlamasını “bir yıllık bir etkinlik” olarak algılayan DİSK Yönetim Kurulu’nun ilgili programını sizlere iletmek. İkincisi ve daha önemlisi DİSK’in arşivini herkese açtığımızı tüm k
amuoyuna duyurmak.

 

Öncelikle şunu belirtmek isterim ki DİSK’in özellikle 12 Eylül 1980 tarihine kadar gelen arşivini koruyup günümüze taşımak başlı başına bir iştir.

 

12 Eylül askeri darbesi sırasında baş hedef kurum seçilen DİSK ve üyesi sendikalar basıldı, eşyalarına ve belgelerine saygısızca, dikkatsizce, hunharca el kondu. Bunların bir kısmı mahkemelere taşındı.

 

11 yıl süren hukuk dışı askeri yargılama sonunda DİSK beraat edince, DİSK ve üye sendikaların acayip “kayyım”larının ellerindeki, başta Anayasa Mahkemesi’nin şimdiki binası olmak üzere mülkleri, eşyaları ve belgeleri geri verilirken herşey darmadağınık idi. Başta Abdullah Baştürk olmak üzere o dönemin DİSK yöneticileri DİSK arşivini olabildiğince düzenli hale getirdiler. Şimdi bu arşivin en önemli parçası olan 12 Eylül 1980’e kadarki bölümünü digital olarak tüm dünyanın kullanımına açıyoruz. Lütfen disk.org.tr adresine bakınız.

 

Kırk yıllık DİSK’in alnı hep ak oldu. Hukuk dışı biçimde yargılanmadan önce de, yargılanırken de, şimdi deR30;

 

Arşivler tüm kurumların bellekleridir. Geçmiş okunmadan bugünü algılamak ve yarını korumak zordur.

 

Türkiyemizde ise bellek düşmanlığı, kolayca unutmak, neredeyse gelenek haline gelmiştir. Sıkıyönetim marifetleriyle onlarca kurumun, kişilerin arşivleri yakıldı, SEKA’ya gönderildi. Örneğin TC Cumhuriyet Senatosu’nun arşivi gitti. İçlerinde siyasi partilerin de bulunduğu çok sayıda sendika, dernek, vakıf gibi kuruluşların arşivleri kağıt hamuru yapıldı.

 

DİSK olarak bu konuda bir İLK’e imza atıyor, kurtardığımız, gözbebeğimiz gibi koruduğumuz arşivimizi halka açıyoruz. Açarken de, Türkiye’de siyasal yaşamımızın daha demokratik, daha katılımcı, daha şeffaf olması yolunda başta devlet ve siyasi partiler olmak üzere tüm kurum ve kuruluşların, tüm arşivlerini kamuoyunun kullanımına açmaları çağrısında bulunuyoruz.

 

TC devleti başbakanının derin devletin varlığından söz ettiği günlerde yaşıyoruz. Devlet içindeki çetelerden sözediliyor. Maliyedeki, Dışişleri’ndeki köstebeklerden, yolsuzluklardan sözediliyor. İşte böyle bir ortamda demokratik bilgi edinme hakkından söz edilemez. Katılımcı bir demokrasi kurulamaz. Kurumsallaşmada çağdaşlıktan söz edilemez.

 

Daha yaklaşık 15 yıl önce 17 Ekim 1991 tarihinde gazetelere verdiğimiz ilânlarda “demokratik sendikacılık, şeffaf toplum” taleplerimizi dile getiriyorduk.

 

DİSK örgütsel saydamlık yolunu açıyor. Bu yolun Türkiye sosyal ve siyasal tarihinde bir köşetaşı olmasını istiyoruz.

 

DİSK arşivinin tasnifini ve digital ortama taşınmasını Türkiye Sosyal Tarih Araştırma Vakfı TÜSTAV gerçekleştirdi. Bu anlamda TÜSTAV’a ve bu çalışmada emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz.

 

Arşiv konusunda biraz sonra sizlere bir görsel sunum göstereceğiz.

 

İşte bu, DİSK arşivini herkesin incelemesine, kullanımına açma ve tüm kurum ve kuruluşlara “saydam olun” çağrımızla Kırk Yıllık DİSK’in 40. Kuruluş Yıldönümü etkinliklerini başlatıyoruz.

 

Bunu yarın yani 13 Şubat 2007 günü gerçekleştirecek olan “DİSK’İN KURULUŞ NEDENLERİ, MÜCADELESİ VE KURUMSALLIĞI” konulu toplantı izleyecek. Bu toplantıya eski DİSK yöneticileri, DİSK Genişletilmiş Başkanlar Kurulu Üyeleri ve sendikalarımızın İstanbul’da bulunan şube, bölge yöneticileri ve işyerleri baştemsilci ve Temsilcileri katılacak.

 

26 Şubat 2007 Pazartesi günü Lütfi Kırdar Kongre Merkezi’nde kırk yıldır DİSK’e katkıda bulunmuş sanatçılarla, emek dostlarıyla “DİSK KIRK YILLIK DOSTLARIYLA BULUŞUYOR” gecesini gerçekleştireceğiz. Bu gecede ayrıca “KIRK YILLIK DİSK TARİHİNDEN KESİTLER” filmi gösterilecek.

 

İleriki tarihlerde 26 Şubat gecesi benzerlerini Ankara, İzmir, Adana ve diğer illerimizde tekrarlayacağız.

 

“15-16 Haziran” ve “12 Eylül” başlıklı iki büyük gezici sergi hazırlayıp bunu Türkiye’nin dört bir tarafında dolaştıracağız.

 

DİSK’in mücadelesini değişik açılardan geleceğe not düşmek için SÖZLÜ TARİH çalışması gerçekleştireceğiz.

 

İstanbul’da uluslararası işçi kuruluşları ile bir uluslararası toplantı düzenleyeceğiz.

 

Gençler arasında DİSK’in daha çok bilinmesini amaçlayan şiir, öykü, sosyal politikalar konularında başta KEMAL TÜRKLER, ABDULLAH BAŞTÜRK, KEMAL NEBİOĞLU, RIZA KUAS ve İBRAHİM GÜZELCE olmak üzere, kurucularımız, genel başkanlarımız ve yöneticilerimizin anılarına yarışmalar düzenleyeceğiz.

 

Ama en önemlisi farklı disiplinlerden bilim insanlarımız ile Türkiye’deki sendikal örgütlenme, işsizlik, sosyal politikalar, mesleki eğitim, işçilerin oy verme neden ve sonuçları, dünyada sendikal yapılar ve sendikal mevzuat gibi konuları masaya yatıracağız. Bir yıl boyu sürecek, tüm tarafların katılacağı ufak “arama konferansı” ya da “çalıştay” biçimli bu bilimsel çalışmaların zabıtlarını yayınlayacak, ilgili kurum ve kuruluşlara ileterek varılan sonuçların yaşama geçirilmesi için çağrıda bulunacağız.

 

Yani kısacası kırk yıllık DİSK’in 40. kuruluş yıldönümü çalışmaları Türkiye işçi sınıfının sendikal örgütlenme, sosyal siyaset sorunlarına ulusal ve uluslararası boyutlarda ışık tutucu bir etkinlikler dizisi olarak gerçekleştirilecek. 40. yıl İstanbul’da ve Bölge Temsilciliklerinde 2007 yılı boyunca yapılacak etkinliklerle yaygın biçimde kutlanılacaktır. Bu kutlamalar, DİSK geleneğinin ve örgütlenmesinin tanıtılmasına ve örgütlenme mücadelesinin yükseltilmesine yönelik olacaktır. YANİ 40. YIL, MÜCADELE YILI OLACAKTIR!

 

Hepinize teşekkür ediyorum.

 

Birlikte sağlıklı, sorunsuz, sömürüsüz, barış içinde, mutlu bir Türkiye içinR30;

 

Sözlerimi DİSK Yönetim Kurulu’nun 40. yıl çağrısı ile bitirmek istiyorum.

 

“R30;.

Şimdi bizim daha çok açıklığaR30;

Şimdi bizim daha çok katılmayaR30;

Şimdi bizim daha çok örgütlenmeyeR30;

Şimdi bizim daha çok demokratik işlerliğeR30;

Şimdi bizim daha çok dayanışmayı arttırmak için

Tartışmaya ve uygulamaya ihtiyacımız var!

R30;”

 

ITUC ETUC