AÇLIK VE YOKSULLUK SINIRI RAPORU
DİSK-AR
AÇLIK VE YOKSULLUK SINIRI RAPORU (TEMMUZ 2010)
AÇLIK SINIRI 765 TL, YOKSULLUK SINIRI 2.784 TL
ASGARİ ÜCRETLİ YOKSULLUK SINIRINDAN 205 TL UZAKLAŞTI
TÜİK 2003 Hanehalkı Tüketim Harcaması Kalıbı, TÜİK madde fiyat ortalamaları ve 4 kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde alması gereken kalori miktarı üzerinden DİSK-AR beslenme kalıbı dikkate alınarak, enstitümüz tarafından yapılan hesaplamaya göre, 4 kişilik bir aile için açlık sınırı 765, yoksulluk sınırı ise 2784 TL olarak gerçekleşti. Yoksulluk sınırı geçtiğimiz yılın aynı ayına göre 252 TL artış gösterdi.
Zorunlu Gıda Harcamaları
Yetişkin Kadın 6,20
Yetişkin Erkek 7,23
15-19 Yaş Erkek Çocuk 7,32
4-6 Yaş Kız Çocuğu 4,75
Toplam 25,50
AÇLIK SINIRI 765,00
Hesaplamaya göre 4 kişilik ailenin sağlıklı beslenmek ve insanca yaşayabilmek için yapması gereken asgari harcama tutarı ise 2.784 TL oldu. Buna göre söz konusu ailenin minimum gereksinimlerini karşılamasında “gıda, içecek vb.” için ayırması gereken tutar 765, giyim ve ayakkabı için 115, konut, su, elektrik vb. için 787, mobilya, ev bakımı vb. için 159, sağlık için 62, ulaştırma için 272, haberleşme için 120, eğlence ve kültür hizmetleri için 61, eğitim için 54, lokanta, yemek, otel vb. için 115, çeşitli mal ve hizmetler için 98 TL. olarak belirlendi.
Harcama Kalemleri Harcama Tutarı Harcama Yüzdesi (%)
1. Gıda ve alkolsüz içecekler 765 27,48
2. Diğer içecekler 115 4,14
3. Giyim ve ayakkabı 174 6,25
4. Konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar 787 28,29
5. Mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri 159 5,73
6. Sağlık 62 2,23
7. Ulaştırma 272 9,76
8. Haberleşme 120 4,30
9. Eğlence ve kültür 61 2,20
10.Eğitim hizmetleri 54 1,96
11.Lokanta, yemek hizmetleri ve oteller 115 4,14
12.Çeşitli mal ve hizmetler 98 3,53
YOKSULLUK SINIRI 2784
Yoksulluk sınırı, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre 252 TL artış ile 2531TL’den 2783 TL’ye yükseldi. Asgari ücrette artış ise geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre sadece 47 TL olurken, asgari geçim indirimi hariç net 497 TL’den, 544 TL’ye ulaştı. Böylelikle asgari ücretlinin yoksulluk sınırı ile arasındaki mesafe 205 TL arttı.
ASGARİ ÜCRET YOKSULLUĞU BELİRLİYOR
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 2008 yılı istatistik yıllığına göre, 8 milyon 800 bin sigortalı ücretlinin yüzde 41,1’i asgari ücret düzeyinde gelire sahiptir ve asgari ücretin sadece yüzde 4 üzerinde bir gelire sahip olanlarla bu oran yüzde 54’e, sayı ise 4 milyon 783 bine ulaşmaktadır. Bu verilere göre asgari ücret aileleri ile birlikte yaklaşık 20 milyon kişiyi doğrudan etkilemektedir.
Ancak yoksulluğu yenmenin en önemli aracı olarak görülen asgari ücretin tespiti ülke şartları, enflasyonla mücadele gibi öznel olmayan değerlendirmelerle baskı altına alınmaktadır. Bu da yoksulluğun ve sefaletin sürdürülmesi anlamına gelmektedir. Asgari ücret ile yoksulluk sınırı arasındaki farkın açılması halkın yoksulluğa terk edilmesidir.
Bir yandan halk, asgari ücret belirlemelerinde işveren ve hükümet temsilcilerinin ortak tutumu ile yoksulluğa terk edilirken, diğer yandan kamu kaynaklarının bir kısmı yoksulluğa terk edilen bu kesimlere yapılan sadakavari yardımlara ayrılmaktadır. Geniş halk kesimleri vergileri ile finanse ettikleri bütçeden kendilerine sadaka verir gibi dağıtılan yardımlarla minnet duymaya zorlanmaktadır.
Açlık ve yoksullukla mücadele, gelirleri artırıcı tedbirleri almaktan, kamu kaynaklarının eşit, ücretsiz ve ulaşılabilir hale getirilmesinden geçer. Bir yandan kamu hizmetlerini ticarileştirip, diğer yandan ücretleri baskı altına almak, vergi adaletsizliğinde ısrar etmek, açlığı ve yoksulluğu pekiştirmektir. Asgari ücret, açlık ve yoksulluk sınırı dikkate alınarak belirlenmelidir.
ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
Açlık ve yoksulluk sınırı DİSK Araştırma Enstitüsü tarafından her ayın ilk haftasında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun Tüketici Fiyat Endeksini açıklanmasını takiben kamuoyu ile paylaşılmaktadır.
Araştırmada, DİSK-AR tarafından Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyabetik bölümünün hazırladığı “Türkiye’ye özgü beslenme kalıbı”nın, farklı kaynaklardan elde edilen verilerle değerlendirilerek yenilenmesi sonucunda elde edilen DİSK-AR beslenme kalıbı dikkate alınmıştır. Elde edilen beslenme kalıbı her ay açıklanan TÜİK madde fiyatları ile değerlendirilerek kişinin ihtiyacına göre yapması gereken gıda harcamasının tutarı tespit edilmektedir. Söz konusu tutar Avrupa Birliği için aktif bir kişinin günlük olarak temin etmesi gereken kalori miktarları ile düzeltilmektedir. Hesaplamada esas alınan kalori miktarları şunlardır:
1- 4-6 yaşındaki bir kız çocuğu için 1600 kalori
2- 15-18 yaş arası bir erkek çocuk 2818 kalori
3- Yetişkin bir erkek 2698 kalori
4- Yetişkin bir kadın 2150 kalori
4 Kişilik ailenin sağlıklı beslenmek için yapması gereken minimum aylık gıda harcaması AÇLIK SINIRI olarak belirlenmektedir. Bu verinin Hanehalkı tüketim harcamasına dağıtılması ile elde edilen veri ise bize YOKSULLUK SINIRINI vermektedir.
raştırmada 2003 yılı Hanehalkı Tüketim Araştırması sonuçları ile oluşturulan harcama kalıbı esas alınmaktadır. Bunun nedeni 2003 yılında gerçekleştirilen Hanehalkı Tüketim Harcaması araştırması en kapsamlı örnekleme dayanan çalışma olmasıdır.
