Image Map

DİSK-AR AÇLIK VE YOKSULLUK SINIRI RAPORU Kasım 2010

ASGARİ ÜCRETLİ GEÇEN SENEYE GÖRE YÜZDE 5 YOKSUL

AÇLIK SINIRI 934 TL, YOKSULLUK SINIRI 2.952 TL

GEÇEN YILIN AYNI DÖNEMİNE GÖRE AÇLIK SINIRI 115,

ASGARİ ÜCRET İSE SADECE 47 TL ARTTI

 

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR) Kasım ayı için açlık ve yoksulluk sınırın (yeni seri) verilerini açıkladı. TÜİK Hanehalkı Harcama Kalıbı, TÜİK Madde fiyat ortalamaları ve 4 kişilik bir ailenin sağlıklı bir biçimde alması gereken kalori miktarı üzerinden hesaplanan beslenme kalıbı dikkate alınarak hazırlanan araştırmanın sonuçlarına göre, 4 kişilik bir aile için açlık sınırı 934, yoksulluk sınırı ise 2952 TL olarak gerçekleşti.

 

Zorunlu Gıda Harcamaları

Yetişkin Kadın

8,04

Yetişkin Erkek

8,29

15-19 Yaş Erkek Çocuk

8,75

4-6 Yaş Kız Çocuğu

6,03

Toplam

31,12

AÇLIK SINIRI

934

 

Harcama Kalemleri

Harcama Tutarı

Harcama Yüzdesi (%)

1. Gıda ve içecekler

934

31,63

2. Giyim ve ayakkabı

184

6,25

3. Konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar

835

28,29

4. Mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri

169

5,73

5. Sağlık

66

2,23

6. Ulaştırma

288

9,76

7. Haberleşme

127

4,30

8. Eğlence ve kültür

65

2,20

9.Eğitim hizmetleri

58

1,96

10.Lokanta, yemek hizmetleri ve oteller

122

4,14

11.Çeşitli mal ve hizmetler

104

3,53

YOKSULLUK SINIRI

2952

 

Araştırmanın sonuçlarına göre sağlıklı beslenmek için yetişkin bir kadının yapması gereken günlük harcama tutarı 8,04 TL olurken, bu rakam yetişkin bir erkek için 8,29 TL, 15-19 Yaş erkek çocuk için 8,75 TL, 4-6 yaş bir kız çocuğu için 6,03 TL oldu. Buna göre 4 kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için yapması gereken günlük gıda harcaması 31,12 TL.

 

Aynı hesaplamaya göre 4 kişilik ailenin sağlıklı beslenmek ve insanca yaşayabilmek için yapması gereken asgari harcama tutarı ise aylık 2.952 TL’dir. Söz konusu ailenin gereksinimlerini karşılamasında “gıda, içecek vb.” için ayırması gereken tutar 934, giyim ve ayakkabı için ayırması gereken tutar 184 TL’dir. Diğer harcama kalemleri ve ayrılması gereken tutarlar ise şöyledir: kira, su, elektrik vb. için 835, mobilya, ev bakımı vb. için 169, sağlık için 66, ulaştırma için 288, haberleşme için 127, eğlence ve kültür hizmetleri için 65, eğitim için 58, lokanta, yemek, otel vb. için 122, çeşitli mal ve hizmetler için 104 TL.

 

YOKSULLUK SINIRINDA ARTIŞ 363 TL

 

Yoksulluk sınırı, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre 363 TL artış ile 2589 TL’den 2952 TL’ye yükseldi. Asgari ücrette artış ise geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre sadece 47 TL olurken, asgari geçim indirimi hariç net 497 TL’den, 544 TL’ye ulaştı. Açlık sınırı ise 114 TL’lik yıllık artış ile asgari ücretteki yılık artışın 2 katından fazla bir yükseliş kaydetti.

 

Buna göre Asgari geçim indirimi ile 626 TL maaş alan iki çocuklu ve eşi çalışmayan bir asgari ücretli,  ihtiyaçlarını tam olarak karşıladığında ancak 1 hafta geçinebiliyor.

 

Geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 9 artış gös
teren asgari ücret, aynı dönem yoksulluk sınırında yaşanan yüzde 14 oranındaki artışın gerisinde kaldı.

GEÇTİĞİMİZ AYA GÖRE AZALDI

Son dönemde gıda fiyatlarında yaşanan astronomik artışlardan sonra önceki ay gıda enflasyonunda yaşanan düşeşe paralel olarak aylık bazda açlık ve yoksulluk sınırı da düştü. Eski seriye göre açlık sınırı bir önceki aya göre 830 TL’den 815 TL’ye düşerken, yeni seri için 954 TL’den 934 TL’ye geriledi. Yoksulluk sınırı ise bir önceki aya eski seri için 3021 TL’den 2964 TL’ye, yeni seri için 3016 TL’den 2952 TL’ye geriledi.

 

ASGARİ ÜCRET İNSANCA YAŞANACAK ÜCRET OLMALI

 

Ücret artış hesaplamalarında, TÜİK tarafından açıklanan Genel TÜFE temel veri olarak kullanılmaktadır. Buna karşın gıda fiyatlarında yaşanan fahiş artışlar emekçinin belini bükmeye devam etmektedir. Genel TÜFE rakamları ile gıda enflasyonu arasındaki fark, enflasyon oranında yapılan ücret artışlarının mutfak harcamalarındaki artışları karşılayamamasına ve gıda yoksulluğunun artmasına neden olmaktadır. Ücret artışların genel enflasyon rakamları değil, gıda enflasyon rakamları esas alınarak yapılması bu nedenle daha doğrudur. Genel enflasyon, ancak gıda enflasyonu genel enflasyonun altında kaldığı koşullarda dikkate alınmalıdır. Yine üretilen katma değerdeki artış ile ekonomik büyüme oranları ücret artışlarının belirlenmesinde yok sayılmamalıdır.

 

13 Aralık 2010 tarihinde Asgari Ücret Tespit Komisyonu bir kez daha toplanacak ve emekçilerin haklarının budanmasına yönelik yeni planlar tartışılacaktır. Gençler için asgari ücretin düşürülmesini öneren taslak meclistedir. Bu taslağın gölgesinde yapılacak bu görüşmeler gayri meşrudur. Bu nedenle,

 

1.      Asgari ücret Tespit Komisyonu, işçilerin ağırlığı artırılarak demokratikleştirilmeli, emek örgütlerinin katılımı konusundaki sınırlandırmalar kaldırılmalıdır.

 

2.      Görüşmeler, kamuoyuna açık hale getirilmeli, anlaşmazlık durumunda işçilerin üretimden gelen güçlerini kullanabilecekleri yasal zeminler oluşturulmalıdır.

 

3.     Asgari Ücret,  işçinin ailesi ile birlikte tüm zorunlu ihtiyaçlarını karşılayacak biçimde, insan onuruna yakışan bir düzeyde tespit edilmelidir. 

 

4.      Asgari ücret net olarak belirlenmeli. Asgari ücret üzerinden alınan vergiler kaldırılmalıdır.

 

5.      Asgari ücretin herkese bölge, yaş, işkolu vb. ayrımı yapılmaksızın aynı oranda belirlenmesi esas alınmalı,  asgari ücrette uygulanan ve yeni yasa tasarısı ile daha fazla kişinin mağdur edilmesine yol açacak yaş uygulaması kaldırılmalı, bölgesel asgari ücret uygulanması yolundaki girişimlerden uzak durulmalıdır.

 

6.      Asgari ücret gelir  dağılımını düzenleyici yönde belirlenmeli ve ekonomik büyümeden pay almalıdır.

 

7.      Evlerde yapılan işler için de asgari ücret uygulamasına gidilmelidir.

 

 

HESAPLAMA YÖNTEMİNDE DEĞİŞİKLİK

 

Kasım 2010 öncesindeki hesaplamalarda, Avrupa Birliği için aktif bir kişinin günlük olarak temin etmesi gereken kalori miktarları dikkate alınırken, bundan sonraki yapılacak olan açıklamalarda Türkiye’ye özgü beslenme kalıbı üzerinden belirlenen kalori miktarları esas alınacaktır. Bunun nedeni Türkiye’de çalışma koşullarının Avrupa ile karşılaştırıldığında çok daha zor olmasıdır. Türkiye’de yıllık fiili çalışma süresi 2152 saatken, Avrupa’da ki 27 ülke ortalaması için bu rakam 1742 saattir. Daha önceki hesaplamalarımızın devamı olan hesaplamalar ayrıca veritabanımızda tutulacaktır. Ayrıca kullanılan harcama kalıbında gıda ve içeceklerin kapsamı genişletilmiştir.

ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ

 

Açlık ve yoksulluk sınırı DİSK Araştırma Enstitüsü tarafından her ayın ilk haftasında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun Tüketici Fiyat Endeksini açıklanmasını takiben kamuoyu ile paylaşılmaktadır.

 

Araştırmada, DİSK-AR tarafından Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyabetik bölümünün hazırladığı  “Türkiye’ye özgü beslenme kalıbı”nın, farklı kaynaklardan elde edilen verilerle değerlendirilerek yenilenmesi sonucunda elde edilen DİSK-AR beslenme kalıbı dikkate alınmıştır. Elde edilen beslenme kalıbı her ay açıklanan TÜİK madde fiyatları ile değerlendirilerek, kişinin ihtiyacına göre yapması gereken gıda harcamasının tutarı tespit edilmektedir. Hesaplamada esas alınan kalori miktarları şunlardır:

 

4-6 yaşındaki bir kız çocuğu için 1963 kalori

15-18 yaş arası bir erkek çocuk 3244 kalori

Yetişkin bir erkek 2953 kalori

Yetişkin bir kadın 2658 kalori  

 

4 Kişilik ailenin sağlıklı beslenmek için yapması gereken minimum aylık gıda harcaması AÇLIK SINIRI olarak belirlenmektedir. Bu verinin Hanehalkı tüketim harcamasına dağıtılması ile elde edilen veri ise bize YOKSULLUK SINIRINI vermektedir. Tüketim Harcama Kalıbı dikkate alınırken, tüm içecekler, tütün ve gıda harcamaları bir kalem olarak belirlenmiştir.

 

Araştırmada 2003 yılı Hanehalkı Tüketim Araştırması sonuçları ile oluşturulan harcama kalıbı esas alınmaktadır. Bunun nedeni 2003 yılında gerçekleştirilen Hanehalkı Tüketim Harcaması araştırmasının en kapsamlı örnekleme dayanan çalışma olmasıdır.

 

ITUC ETUC