EYT sorununu çözerken yeni sorunlar ve adaletsizlikler yaratılmamalıdır
TBMM gündemindeki EYT düzenlemesi ile ilgili olarak DİSK Yönetim Kurulu adına Genel Başkan Arzu Çerkezoğlu’nun açıklaması:
Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi TBMM Başkanlığına sunuldu.
1999 yılında çıkan 4447 sayılı Kanunun, yürürlük tarihinden önce işe giren kişiler için de emeklilik koşullarını ağırlaştırması üzerine büyük bir hak kaybına uğrayan işçilerin, emekçilerin bazı hakları iade edilirken, bazıları yok sayılıyor, üstüne de yeni sorunlar ve adaletsizlikler yaratılıyor.
- 8 Eylül 1999 öncesi işe girenler için yaş koşulu kaldırılmıştır ancak bu tarihten önce var olan 5000 gün prim ödeme koşuluna geri dönülmemiş, iktidar sözcülerinin bu konudaki verdikleri sözler tutulmayarak Emeklilikte Prime Takılanlar mağduriyeti yaratılmaktadır.
- 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile “kadroya” geçirilen taşeron işçilerine ilişkin zorunlu emeklilik dayatması ortadan kaldırılmakta ancak bu düzenleme öncesi, özellikle de EYT düzenlemesinin kamuoyunda tartışıldığı süreçte, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın zorunlu emekliliğe son verileceğini açıklamasına rağmen iş akitleri sona erdirilen işçilerin mağduriyeti ortadan kaldırılmamaktadır.
- 9 Eylül 1999 ve sonrası çalışmaya başlayanlar için kademeli bir geçiş öngörülmemesi, çalışanların bir gün yüzünden dahi 17-20 yıl sonra emekli olması kabul edilemez bir adaletsizliktir.
- Düşürülen aylık bağlama oranları ve güncelleme katsayısına ilişkin 8.9.1999 öncesi haklar teslim edilmemiştir. Emekli aylıklarının daha büyük bir bölümünün asgari ücretin altında kalması, emekliliği zorlaştırmakta, yaşamak için çalışmaya devam etmek zorunda olan emekli sayısı artmaktadır.
Bu sorunlar etrafında yasa teklifinde yapılması gereken düzenlemeler şunlardır:
- İktidar sözcüleri tarafından defalarca söz verildiği gibi 8.9.1999 öncesi çalışanlar için 5000 gün prim ödeme emeklilik için yeterli sayılmalıdır.
- 696 sayılı KHK ile kadroya geçirilen taşeron işçilerden zorla emekli edilerek iş akdi sona erdirilenlerin yaşadığı mağduriyetin önüne geçmek için, usulde paralellik ilkesi gereği maddenin yürürlük tarihi 01.10.2022 olarak değiştirilmelidir.
- Emeklilik yaş sınırının artışında, daha önce Anayasa Mahkemesi’nin verdiği karara uygun olarak “adil, makul ve ölçülü” bir kademeli geçiş düzenlemesi yapılması şarttır.
- En düşük emekli aylığı asgari ücret düzeyine çekilmeli, tüm aylıkları bu oranda artırılmalı ve “intibak” meselesi çözülmelidir.
Emeklilik hakkı ve emeklilerin insanca yaşama hakkı için mücadelemiz devam edecektir.