Image Map

Küresel Araştırma: Coronavirüs ve İşçiler

Corona ve İşçiler Küresel Araştırma

Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC) corona virüsünün küresel etkileri üzerine 86 ülkeden 109 sendikanın yer aldığı bir araştırma gerçekleştirdi.

Salgınla mücadele konusunda devletlerin tepkilerini izlemek, ekonomik ve sosyal politikaları gözden geçirmek, devletlerin ve işverenlerin krizi nasıl karşıladıklarını değerlendirmek amacıyla çevrimiçi anket platformu kullanmıştır.

  • (G20) Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, Japonya, Meksika, Rusya Federasyonu, Güney Afrika, Türkiye, İngiltere, ABD (OECD) Avusturya, Kanada, Şili, Danimarka, Finlandiya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İsrail, İtalya, Litvanya, Letonya, Lüksemburg, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovenya, İspanya’nın yanı sıra 58 farklı ülkeden sendika konfederasyonları araştırmaya dahil olmuştur.

1. COVID-19’a Karşı Hükümet Tepkileri (17-23 Mart 2020)

Küresel Bulgular

  • Ülkelerin yüzde 53’ü virüsün yayılmasına karşı okulların ve zorunluluğu olmayan işlerin yapıldığı işyerlerinin kapatılması önlemlerini içeren ve kilit öneme sahip olan ulusal tedbirleri almıştır.
  • Ülkelerin yüzde 43’ü virüsün yayılmasına karşı doğru el yıkamanın (temizliğin) ve sosyal mesafe kuralının tanıtımı, evden çalışma ve sınırlardan uluslararası ziyaretçi geçişlerinin kısıtlanması tedbirlerinde gecikmiştir.

G20 Bulguları

– 15 G20 ülkesinden 9’unun (yüzde 60) virüsün yayılmasında etkisiz kaldığı, 5’inin (yüzde 33) ise  tedbirleri geciktirdiği belirtilmiştir.

OECD Üyesi Olan ve Olmayan Ülkeler İçin Bulgular         

28 OECD ülkesinden 21’inin (yüzde 75) virüsün yayılmasında etkisiz kaldığı, 7’sinin (yüzde 25) ise  tedbirleri geciktirdiği belirtilmiştir.

Araştırmaya katılan 58 OECD üyesi olmayan ülkeden: yüzde 43’ünde virüsün yayılmasında etkisiz kalındığı, yüzde 52’sinde ise tedbirlerde gecikildiği belirtilmiştir.

2. En Fazla Etkilenen İşçiler/Sektörler

İşinin doğası gereği kişilerle teması en fazla olan çalışanlar, COVID-19 pandemisi karşısında en fazla risk altında bulunanlardır:

– Hem temas nedeniyle maruz kalma riski hem de kişisel koruyucu ekipmanların yetersiz olmasından kaynaklı nedenlerle sağlık çalışanları,

– Sınırlardaki geçişlerin sıkı kontrol altına alınması ve sonrasında kapatılması nedeniyle yolcularla ve aynı zamanda aileleriyle daha doğrudan temas halinde olmasından dolayı taşımacılık işçileri,

– Fast food sektörü çalışanları da dahil olmak üzere perakende ve hizmet sektörü işçileri, çalıştıkları işletmeler kapatıldığı için ciddi ekonomik sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Birçok müşteri temsilcisi, süpermarket çalışanı ve posta işçisine kişisel koruyucu ekipmanlar yeterince tedarik edilmiyor.

Hükümetlerin çok sayıda insanın toplanmasını, seyahat etmesini ve sosyal etkinlikleri yasaklamayı içeren tedbirlerinden en fazla şu sektörler etkilenmiştir:

– Aktörler film ve televizyon program yapımlarında çalışanlar ve konserlerin durdurulması nedeniyle işini kaybeden müzisyenler dahil performans sanatçıları ve eğlence sektörü işçileri,

– Otel ve havayolu işlerinde çalışan turizm işçileri,

– Birçok ülkede okulların kapatılmasıyla birlikte öğretmenler ve diğer eğitim işçileri de risk altındadır. 

– Virüsün yayılmasına karşı gerekli kısıtlamaların yapılması nedeniyle talepleri düştüğü için enformel ekonomi işçileri, küçük işletmelerde çalışanlar ve kendi hesabına çalışanlar ile platform çalışanları risk altında olan diğer emekçiler arasındadır.

– İthalatçı ülkelerdeki talep düşüşleri ve sınır kısıtlamalarından kaynaklı olarak yaşanan ekonomik riskler nedeniyle siparişlerin iptal edilmesi veya ertelenmesinden dolayı, ihracatçı ülkelerdeki tekstil ve hazır giyim gibi sektörlerde çalışan işçiler için risk sinyalleri bulunmaktadır.

3.Salgınının Yavaşlatılması İçin Hükümet Tedbirleri

COVID-19’un halk sağlığı üzerindeki etkilerinin önlenmesi için 13 hükümet önlemi tespit edilmiştir:

Küresel Önlemler

Hükümetlerin virüsün yayılmasını yavaşlatmak için uyguladıkları ilk beş önlem:

  • Kitlesel toplantıların sınırlandırılması (Ülkelerin yüzde 92’sinde),
  • Spor etkinliklerinin iptal edilmesi (Ülkelerin yüzde 88’inde),
  • Okulların kapatılması (Ülkelerin yüzde 84’ünde),
  • Virüsün belirtileri görülen bireylerin kendilerini aile üyelerinden izole etmesinin sağlanması  yönündeki çağrılar (Ülkelerin yüzde 83’ünde),
  • Ülke içindeki seyahatlere kısıtlama getirilmesi (Ülkelerin yüzde 82’sinde).

Ülkelerin yüzde 65’i bazı işçiler için evden çalışmayı önermektedir.

Tüm hükümetlerin yarıdan fazlası (yüzde 58), kamusal sağlık sistemleri için ek fon yaratma konusunda araştırma yapmaktadır.

Ülkelerin yüzde 58’i savunmasız (dezavantajlı) grupların kendisini izole etmesini öneriyor.

Hükümetlerin yarısı, süpermarketler ve eczaneler dışında zorunlu olmayan işlerin yapıldığı işyerlerini kapatmayı tartışıyor.

Ülkelerin dörtte birinden fazlasında (yüzde 28) insanların evlerinde veya yerleşim yerlerinde kalmalarını sağlamak için engelleyici düzenlemeler yapılıyor.

Müşterilerin satın alabileceği yiyecek veya diğer ev eşyalarının miktarına yönelik sınırlandırmalar ülkelerin yalnızca yüzde 12’sinde uygulanıyor.

Hükümetlerin yakından izlemesi gerektiği hükümet eylemlerinin bir sonucu olarak kısıtlanan demokratik haklar ve özgürlükler:

  • 24 ülke virüsün yayılmasını ve bireyleri izleyerek hayatta kalma stratejilerini kullanıyor.
  • 13 ülke ulusal veya yerel seçimleri erteliyor.

 Hükümetlerin Uyguladığı Diğer Önlemler

Olağanüstü hal, sınırların kapatılması, polis gücünün kullanılması, insanların alıkonması (karantina için), acil durum mevzuatlarının uygulanması, sağlık hizmetlerine yatırımlar, halk sağlığı için kampanyalar düzenlenmesi, sağlık hizmetlerinin sağlanmasında askeriyenin kullanılması, üretim için savaş ekonomisinin kullanılması, gönüllü testler.

G20 Bulguları

Hükümetlerin virüsün yayılmasını önlemek için en fazla kullandığı 5 önlem:

  • 15 G20 ülkesinden 14’ü (yüzde 93) spor etkinliklerini iptal etti.
  • 15 G20 ülkesinden 14’ü (yüzde 93) kitlesel toplantıları sınırlandırdı.
  • 15 G20 ülkesinden 13’ü (yüzde 87) okulları kapattı.
  • 15 G20 ülkesinden 13’ü (yüzde 87) bireylerin ve ailelerinin virüs belirtileri karşısında temizliğinin sağlamasını ve kendilerinin izole etmelerini önerdi.
  • 15 G20 ülkesinden 13’ü (yüzde 87) evde çalışmayı önerdi.

15 G20 hükümetinden 9’u (yüzde 60) kamu sağlık sistemine fon yaratılması için araştırmalara başladı.

15 G20 hükümetinden 6’sı (yüzde 40) süpermarket ve eczaneler dışında zorunlu olmayan işlerin yapıldığı işyerlerini kapattı.

15 G20 hükümetinden 5’i (yüzde 33) insanların evlerinde veya yerleşim yelerinde kalması konusunda düzenleme yaptı.

OECD Bulguları

Hükümetlerin virüsün yayılması karşısında en fazla uyguladığı 5 önlem:

  • 28 OECD ülkesinden 27’si (yüzde 96) bazı işçiler için evden çalışmayı öneriyor.
  • 28 OECD ülkesinden 26’sı (yüzde 93) okulları kapatıyor.
  • 28 OECD ülkesinden 25’i (yüzde 89) spor etkinliklerini iptal ediyor.
  • 28 OECD ülkesinden 24’ü (yüzde 86) bireylere ve ailelere virüs belirtileri karşısında temizlik ve kendini izole etmeyi öneriyor.
  • 28 OECD ülkesinden 23’ü (yüzde 82) kitlesel toplantıları sınırlandırıyor.
  • 28 OECD ülkesinden 19’u (yüzde 68) süpermarketler ve eczaneler dışında zorunlu olmayan işlerin yapıldığı işyerlerini kapatıyor.
  • 28 OECD ülkesinden 13’ü kamu sağlık sistemi için ek fon yaratma konusunda araştırmalar yapıyor.

4. COVID-19 İçin Hükümetlerin Ekonomi Politikaları

COVID-19’ karşı hükümetlerin 10 temel ekonomi politikası bulgulanmıştır.

Küresel Bulgular 

Virüsün ekonomik etkilerine karşı hükümetlerin uyguladığı ilk beş önlem:

  • Ülkelerin yüzde 50’sinde ücretsiz sağlık hizmeti sağlanması,
  • Ülkelerin yüzde 34’ünde bireylerin kendilerini izole etmeleri için istihdam güvencesinin sağlanması,
  • Ülkelerin yüzde 31’inde işletmelere vergi indirimi uygulaması,
  • Ülkelerin yüzde 29’unda bireylerin kendilerini izole ettikleri dönem için ücretli hastalık izni verilmesi,
  • Ülkelerin yüzde 29’unda işletmeler veya sektörler için kurtarma fonları kurulması.

Yarı zamanlı çalışma veya hastalık izni sağlayan ülkeler (yüzde 23) ve çalışanların tamamı veya bazıları için hastalık izni sağlayan ülkelerden (yüzde 21) daha fazla sayıda ülke işletmeler için kurtarma fonları kuruyor.

Gelir desteği ve nakit ödemeler ülkelerin yalnızca yüzde 12’sinde uygulanıyor.

Hükümetlerin Uyguladıkları Diğer Ekonomi Politikaları

Otel ve havayolu şirketlerini korumak için tatil vergisi düzenlemesi, kiralama ve ev kredisi düzenlemeleri, işletmeler için faizsiz kredi desteği, çocuk bakımı için ebeveyn izni.

G20 Bulguları

Virüsün ekonomik etkilerine karşı G20 hükümetlerinin uyguladığı ilk beş önlem:

  • 15 G20 ülkesinden 8’inde bazı işçiler için ücretli hastalık izni,
  • 15 G20 ülkesinden 7’sinde ücretsiz sağlık hizmeti,
  • 15 G20 ülkesinden 7’sinde işletmeler için kurtarma fonu kurulması,
  • 15 G20 ülkesinden 5’inde işletmeler için vergi indirimi yapılması,
  • 15 G20 ülkesinden 5’inde bireylerin kendilerini izole ettikleri dönem için ücretli sağlık izni sağlanması.
  • 15 G20 ülkesinden 5’inde bireylerin kendilerini izole etmeleri için istihdam güvencesi sağlanmıştır.
  • Yalnızca 4 G20 hükümeti tüm çalışanlar için ücretli sağlık izni sağlamıştır.
  • 15 G20 hükümetinden sadece 3’ü tüm çalışanlara ve yarı zamanlı izne ayrılanlara eve kapanmaları durumunda bakımlarının sağlanması için gelir desteği, gıda ve elektrik desteğini düzenlemiştir.
  • 15 G20 hükümetinden sadece 2’si bireyler için nakit transferi sağlamıştır.

 OECD Bulguları

Virüsün ekonomik etkilerine karşı OECD hükümetlerinin uyguladığı ilk beş önlem:

  • 28 OECD ülkesinden 14’ü işletmeler için vergi indirimi sağlıyor,
  • 28 OECD ülkesinden 14’ü işletmeler için kurtarma fonu sağlıyor,
  • 28 OECD ülkesinden 14’ü bireylerin kendilerini izole etmesi için istihdam güvencesi sağlıyor,
  • 28 OECD ülkesinden 13’ü ücretsiz sağlık hizmeti sağlıyor.
  • 28 OECD ülkesinden 11’i bakım için yarı zamanlı çalışma ödeneğini düzenliyor.

28 OECD ülkesinden sadece 11’i bireylerin izolasyon dönemi için ücretli hastalık izni düzenliyor ve sadece 10’u bazı işçiler için ücretli hastalık iznini sağlıyor.

28 OECD ülkesinden sadece 5’i tüm çalışanlara eve kapanmaları için gelir desteği, gıda ve elektrik desteği sağlıyor. Sadece 4’ü tüm çalışanlar için ücretli hastalık izni ve nakit transfer desteği sağlıyor.

 5. Birçok Hükümet COVID-19’a Karşı Etkin Mücadele Veriyor

Küresel Bulgular

Araştırmaya katılan sendikaların yüzde 62’si hükümetlerinin işçiler için gerekli önlemleri aldığını düşünüyor.

Sendikaların yüzde 38’i ise hükümetlerinin işçiler için gerekli tedbirleri almadığını düşünüyor.

G20 Bulguları 

15 G20 ülkesinden 8’i krizle etkin mücadele ediyor.

15 G20 ülkesinden 7’si ise krizle mücadelede başarısız kalıyor.

OECD Bulguları

28 OECD ülkesinden 19’u krizle başarılı şekilde mücadele ediyor.

9 ülke ise krizle mücadelede başarısız kalıyor.

6. İşverenler Yetersiz Kalıyor

Küresel Bulgular

Ankete katılan sendikalardan alınan yanıtlara göre ülkelerin yüzde 48’indeki işverenlerin işçiler için önlemlerde başarısız kaldığı düşünülüyor.

Yüzde 39’unda ise krizle mücadele işverenler başarılı bulunuyor.

G20 Bulguları

15 G20 ülke sendikalarından 9’u işverenlerin krizle mücadelede başarısız olduğunu düşünüyor.

6’sı ise işverenlerin krizle mücadelesini başarılı buluyor.

OECD Bulguları

28 OECD Ülkesinden 17’sinde işverenler krizle mücadelede başarısız bulunuyor.

11’inde ise başarılı olduğu düşünülüyor.

Çeviri: Erkan Kıdak

Araştırmanın İngilizcesi:

ituc_global_covid-19_survey_en

ITUC ETUC