Image Map

Sendikalar Kanunu Önerisi

(DİSK ÖNERİSİ)
SENDİKALAR KANUNU TASARISI

BİRİNCİ KISIM

AMAÇ VE TANIMLAR
AMAÇ
Madde R11; 1
Bu kanunun amacı; sendikal kuruluşların kurulma, yapılanma, yönetim ve işleyişleriyle çalışma ve örgütlenme esaslarını demokratik  ilkeler çerçevesinde belirlemek; bu sendikal kuruluşlar ile üyelerinin ekonomik, sosyal, kültürel hak ve çıkarlarının korunması ve geliştirilmesine ilişkin hükümleri düzenlemektir.

TANIMLAR
Madde – 2

İşçi: Bir hizmet sözleşmesine veya kamuda kamu erkini kullanmaksızın bir ücret karşılığı veya menfaat karşılığında  veya maaşla bir işverene bağlı olarak çalışan kişilere denir. Bu kişilerin bağlı oldukları Sosyal Güvenlik Kurumunun niteliği işçi sayılmasına engel teşkil etmez.
İşveren: İşçileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye  ve tüzel kişiliği olmayan kamu kurum ve kuruluşlarına denir.
İşveren Vekili: İşveren sayılan gerçek veya tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan kamu kurum ve kuruluşları adına işletmenin ve işyerinin bütününü sevk ve idareye yetkili olanlara denir.
İşyeri: İşin yapıldığı yere denilir. İşin niteliği ve yürütümü bakımından işyerine bağlı bulunan yerlerle dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi sair eklentiler ve araçlar da işyerinden  sayılır.
İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür.
Sendika: Herkesin sosyal, kültürel  hak ve çıkarlarının korunması ve geliştirilmesi amacıyla kurdukları tüzel kişiliğe sahip kuruluşlara denir.
Konfederasyon: En az 5 sendikanın bir araya gelmesiyle oluşan tüzel kişiliğe sahip kuruluşlara konfederasyon denir.

BİRİNCİ BÖLÜM
KURULUŞ ESASLARI

SENDİKA ve ÜST KURULUŞ KURMA HAKKI
Madde – 3

Herkes öngördüğü alanda sendika kurabilir.
Sendikalar, Türkiye çapında faaliyette bulunmak üzere, önceden izin alınmaksızın kurulabilir. İşçi ve işveren sendikaları işkolu esasına göre kurulurlar.
Konfederasyon  kurulabilmesi, kurucu sendikaların tüzüklerine göre,  bu konuda yetkili organın karar almasına bağlıdır.

İŞKOLLARI VE İŞKOLUNUN SAPTANMASI
Madde – 4  
İşçi ve işveren sendikaların kurulabilecekleri iş kolları aşağıda belirtilmiştir.

İş kolları,
1- Tarım ve ormancılık, avcılık ve balıkçılık,
2- Madencilik,
3- Enerji, 
4- Petrol, kimya ve lastik,
5- Gıda,
6- Tekstil, giyim, deri
7- Ağaç, Kağıt,
8- İletişim, gazetecilik, basın, yayın
9- Büro, eğitim, banka, sigorta ve ticaret,
10- Taşımacılık, depoculuk, antrepoculuk
11- Çimento, toprak, cam,
12- Metal, gemi inşa
13- İnşaat,
14- Sağlık,
15- Konaklama ve eğlence yerleri,
16- Güzel sanatlar ve kültür
17- Genel hizmetler

Bir işkoluna giren işlerin neler olacağı, işçi ve işveren sendikaları konfederasyonlarının görüşü de alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir tüzükle  düzenlenir.
Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca yapılır. Bakanlığın tespit ile ilgili kararı Resmi Gazete’de yayınlanır. Kararın yayımından sonra bu tespite karşı ilgililer iş davalarına bakmakla görevli mahalli mahkemede 15 gün içinde dava açabilirler. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. Kararın temyizi halinde Yargıtay uyuşmazlığı iki ay içinde karara bağlar.

KURUCULARDA ARANACAK NİTELİKLER
Madde – 5

Sendika kurucusu olabilmek için medeni hakları kullanmaya ehil ve okur yazar olmak, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, dolandırıcılık, hırsızlık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlardan veya kaçakçılık suçlarından biriyle hapis cezasına hüküm giymemiş bulunmak şarttır. İşveren sendikasının kurucusunun tüzel kişi olması halinde tüzel kişiyi temsil edecek gerçek kişide de yukarıdaki nitelikler aranır.
İşçi ve işveren sendikası kurucusu olabilmek için yukarıdaki koşullara ek olarak sendikaların kurulacağı işkolunda fiilen çalışıyor olmak zorunludur.

KURULUŞTA UYULACAK USUL
Madde – 6
Sendikalar bu kanunun 5. maddesinde sayılan niteliklere sahip en az 7 kişinin bir araya gelmesiyle; Konfederasyonlar, en az 5 sendikanın bir araya gelmesi ile kurulur.
Sendika kurucuları, sendikanın kurulduğu ilin valiliğine sendika tüzüğünü, kurucuların nüfus cüzdan suretleri, ikametgah belgeleri, sabıka sicil belgelerini gerekiyorsa fiilen çalışır olduklarını kanıtlayan belgeleri vermek ve kuruluşu ilk genel kurula kadar yönetecek yöneticileri bildirmek  zorundadır.
Konfederasyonu oluşturan kurucu sendikalar, konfederasyon tüzüğünü, kurucu sendikaların konfederasyon kurulmasına ilişkin yetkili organ kararlarını, konfederasyon merkezi olarak belirlenen ilin valiliğine vermek zorundadırlar. Konfederasyonu ilk genel kurula kadar sevk ve idare edecek yöneticiler  sendika kurucuları için istenen belgeleri de eklemek zorundadırlar.
Kuruluşu ilk genel kurula kadar yönetecek yöneticiler kendileri ile eşleri ve velayeti altındaki çocuklarına ait mal bildirimlerini, notere vermek ve buna ilişkin noter tutanağının tarih ve yevmiyesini  kuruluşun karar defterinin ilk sayfasına işlemek zorundadır.
Yukarıdaki fıkralarda belirtilen belgeler ve tüzüklerin ilgili valiliğe verilmesi ile birlikte sendika veya üst kuruluşlar tüzel kişilik kazanır.
Vali, tüzük ve belgelerin birer örneğini derhal Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na gönderir.

SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN TÜZÜKLERİ
Madde – 7
Sendika ve konfederasyonların tüzükleri, yönetim ve işleyişleri, demokratik esaslara,  temel insan haklarına ve sosyal hukuk devleti ilkelerine aykırı olamaz.
Sendikalar ve konfederasyonların  örgütlenmeleri, çalışma esasları ve denetlenmelerine ilişkin kurallar, esas olarak tüzüklerinde belirlenir.  Ancak, içerikleri sendikalar ve konfederasyonlar tarafından serbestçe belirlenmek üzere  aşağıdaki hususların tüzükte bulunması gereklidir;
1- Kuruluşun adı, merkezi ve adresi,
2- Kuruluşun amacı,
3- İşçi ve işveren sendikaları bakımından kuruluşun  faaliyet göstereceği işkolu,
4- Kuruluşa üye olma, üyelikten çıkma ve çıkarılmanın koşulları, sendikaların konfederasyon kurucusu veya üye olma kararı almaya yetkili organları,
5- Kuruluşun organları, organların kuruluş şekli,  organların görevleri, organların toplanma zamanı ve şekli, organların toplantı ve karar yeter sayıları ve usulleri,  organı oluşturan asıl ve yedek üye sayısı, üyelerin seçilme  biçimi,
6- Şubelerin kurulması ve kapanmasına ilişkin usuller,
7- Üyelik ödentilerinin belirlenmesi usulü ve miktarı,
8- Kuruluşun iç denetim usulleri,
9- Kuruluşun tüzüğünün değişmesi usulü ve karar nisabı,
10- Kuruluşun feshi halinde malların tasfiye şekli,

MAL BİLDİRİMİ
Madde – 8
Konfederasyon, sendika ve sendika şubelerinin başkanları ve yöneticileri göreve seçildikte
n sonra 90 gün içinde kendilerinin, eşlerinin velayetleri altındaki çocuklarının noterde doldurdukları mal bild
irimini kuruluşlarının denetim organlarına vermek zorundadırlar. Bu zorunluluğa uymayanların yöneticilik sıfatları bildirim süresinin bitiminden itibaren 30 gün geçmekle sona erer.
Mal bildiriminde bulunan kişiler, görev süreleri sonucunda tekrar seçilseler bile yukarıdaki  esaslara  göre  yeniden  bildirimde  bulunmak  zorundadırlar.

İKİNCİ BÖLÜM
ORGANLAR

ORTAK HÜKÜMLER
Madde – 9
Sendikaların, şubelerinin ve Konfederasyonların organları, genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu ve disiplin kuruludur. İhtiyaca göre başka organlarda kurulabilir.
Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Denetim Kurulu ve Disiplin Kurulunun ve tüzüğe göre kurulacak diğer organların üye sayısı, görev ve yetkileri, seçilme ve  çalışma usulleri tüzükte belirlenir.
Genel kurul tarafından organlara seçilen üyelerin ad ve soyadları ile 6. maddede  kurucularda aranan belgeler, tüzük değişiklikleri ve tüzüğe göre şubenin açılması seçimin kesinleşmesinden itibaren 30 gün içinde kuruluş merkezinin bulunduğu il valiliğine gönderilir.

GENEL KURULLARIN OLUŞMASI, TOPLANTI YETER SAYISI
Madde – 10

Konfederasyon, sendika ve sendika şubesi genel kurullarının toplantı yeter sayısı üye ya da delege tam sayısının salt çoğunludur. Ancak kuruluşlar tüzüklerinde daha yüksek bir yeter sayı tespit edebilirler.  Toplantı yeter sayısının sağlanamaması nedeniyle yapılan ikinci toplantıda toplantı yeter sayısı aranmaz.
Delegelerin sayısının işyeri, şube ve  bölgelere göre tespiti ve delege seçimleri  nispi temsil gözetilerek kuruluşun tüzüğünde belirtilecek esas ve yöntemlerle yapılır.
Konfederasyon, sendikalar ve şubeler  zorunlu organ üyeleri bu sıfatla kendi genel kurullarına delege olarak katılabilirler. Delege sıfatı, bir sonraki olağan  genel kurul için yapılacak delege seçimi tarihine kadar devam eder.

GENEL KURULLARIN TOPLANMASI
Madde – 11

Konfederasyon, sendika ve sendika şubesi ilk genel kurulları tüzel kişilik kazanmasından başlayarak  altı ay  içinde yapılır. Olağan genel kurullar en geç dört  yılda bir toplanır. Olağanüstü genel kurul, yönetim kurulunun, denetleme kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya genel kurul üye veya delegelerinin dörtte birinin yazılı istemi ile toplanır.
 Genel kurullara çağrı yönetim kurulu tarafından yapılır.
Genel kurulların yer, gün ve saati ile gündemini toplantı tarihinden en az 15 gün önce, sendika ve konfederasyon genel kurulları için Türkiye çapında yayın yapan günlük bir gazetede, şube genel kurulları için ise bulundukları yerde yayın yapan günlük bir gazetede ilan edilir.
Genel kurul üyelerle yapılacaksa üye olanların, delegelerle yapılacaksa delege olanların listesi15 gün önce İlçe Seçim Kurulu”a yetkili organ tarafından teslim edilir. İlçe Seçim Kurulu’nca onaylanan liste sendika şubesi sendika veya üst kuruluş binalarının görülebilir bir yerine genel kurul tarihinden 9 gün önce asılmak suretiyle üç gün süreyle ilan edilir. İlan süresi içinde bu listelere yapılacak itirazlar, iki gün içinde İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı’nca kesin olarak karara bağlanır.
Genel kurullarda seçimler, Pazar günü  serbest, eşit, gizli oy, açık sayım ve döküm esasına göre sendikaların tüzükleriyle belirlenecek esas ve yöntemlerle İlçe Seçim Kurulu gözetiminde yapılır. Şube genel kurulları seçimler dahil bir Cumartesi ya da Pazar günü yapılabilir.
Genel kurullarda karar yeter sayısı oylamaya katılan üye veya delege sayısının salt çoğunluğudur. Tüzükte başka bir yeter sayı oranı belirlenebilir. Ancak, bu sayı üye ya da delege tam sayısının dörtte birinden az olamaz.
Genel kurullar, ilgili kuruluşların tüzük ve yönetmeliklerinde belirlenen usul çerçevesinde oluşan Başkanlık Divanı tarafından yönetilir. Genel kurul süresince Divan Başkanlığı’na verilen tüm belgeler (öneriler, itirazlar, adaylıklar, vb.) genel kurul sonunda teslim edilmek üzere bir dosyada saklanır. Genel kurul süreci, Başkanlık Divanı tarafından tutanağa bağlanır ve üyelerce imzalanır; varsa muhalefet şerhleri tutanağa geçirilir.

GENEL KURULLARIN GÖREVLERİ
Madde – 12

Genel Kurulların başlıca görev ve yetkileri şunlardır:
1- Organların seçimi,
2- Tüzük değişikliği,
3- Raporların görüşülmesi
4- Yönetim ve Denetim Kurullarının ibrası,
5- Yönetim Kurulu’nca hazırlanan bütçenin görüşülüp aynen veya değiştirilerek kabulü,
6- Gerekli taşınmaz malların satın alınması veya mevcut taşınmaz malların satılması  hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
7- Şubeleri kapatma konusunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
8- Bir başka sendika veya üst kuruluşla birleşme  veya katılma,
9- Uluslararası işçi veya işveren kuruluşlarına üye  olma veya üyelikten çekilme kararı,
10- Kuruluşun  tüzel kişiliğini sona erdirme,
11- Mevzuata veya tüzüklerinde genel kurulca yapılması belirtilen  diğer işlemlerin  yerine getirilmesi, başka bir organa bırakılmamış konuların  karara   bağlanması.
12- Disiplin Kurulu Kararlarına itirazların karara bağlanması.

Şube genel kurulları sadece yukarıdaki 1, 3, 4 ve 11. bentlerde belirtilen görevleri yerine getirirler. Şube genel kurullarının mali ibra yetkisi yoktur.

YÖNETİM, DENETİM ve DİSİPLİN KURULLARI
Madde 13

Yönetim, Denetim ve Disiplin Kurullarının faaliyet, görev, yetki ve üye sayıları sendika veya konfederasyon tüzüklerince belirlenmesi esastır. Ancak kurul üyelerinin sayısı; sendika ve şube kurulları için en az 3, üst kuruluş kurulları için ise en az 5’tir. Bu kurullara seçilen asıl üye sayısı kadar yedek üye de seçilir.

SENDİKA VE ÜST KURULUŞLARIN FAALİYETLERİ
Madde 14
 
Sendika ve konfederasyonlar tüzük ve çalışma programlarında yer alan faaliyetlerini serbestçe yerine getirmek hakkına sahiptir.
Sendika ve konfederasyonlar, çalışma hayatından, mevzuattan, toplu iş sözleşmesinden, örf ve adetten doğan hususlarda işçi ve işverenleri temsilen veya yazılı başvuruları üzerine hizmet akdinden ve çalışma ilişkisinden doğan haklar ile sigorta haklarında üyelerini ve mirasçılarını temsilen dava açmak ve bu münasebetle açılmış davada husumete ehil olma hakkı ve yetkisine sahiptir.

İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLİĞİ
Madde – 15
Toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi kesinleşen sendika, işyerinde işçi sayısı elliye kadar ise bir, ellibir ile yüz arasında ise iki, yüzbir ile beşyüz arasında ise üç, beşyüzbir ile bin arasında ise dört,  binbir ile ikibin arasında ise altı, ikibinden fazla ise sekiz  olmak üzere işyerinde çalışan üyeleri arasından tüzüklerinde belirtilen yöntemle işyeri sendika temsilcisi belirleyerek onbeş gün içinde işverene bildirir. Bu temsilcilerden biri baş temsilci olarak görevlendirilebilir.
 
İşyeri sendika temsilcileri ve baştemsilci, sendika tüzüğünde  belirlenmiş  görevli olduğu  işlerin yanı sıra,  işyerindeki işçilerin dileklerini ve şikayetlerini dinleyerek çözümlemek,  işyerinde işverenle işçiler arasındaki ilişkilerde işçilerin hak ve menfaatlerini gözetmek, mevzuatta ve toplu iş sözleşmelerinde öngörülen çalışma şartlarının uygulanmasına yardımcı olmakla görevlidir. İşyeri sendika temsilcilerinin bu görevleri işyerinde yeni bir toplu iş sözleşmesi imzalanana kadar devam eder.


İKİNCİ KISIM
BİRİNCİ BÖLÜM

SENDİKA ÜYELİĞİ

SENDİKA ÜYELİĞİ VE SONA ERMESİ
Madde – 16

Sendika üyeliği, sendika tüzüğüne uygun olarak bastırılmış üye formunun doldurularak sendikaya verilmesi ve üyelik  başvurusunun sendika tarafından  30 gün içinde reddedilmemesi koşuluyla başvuru tarihi itibariyle kabul edilmiş sayılır. Haklı bir neden gösterilmeden üyeliği ret edilenlerin, bu kararın kendisine tebliğinden itibaren 30 gün içinde  iş davalarına bakmakla görevli mahalli mahkemede dava açmak hakkı vardır. Mahkeme bu itirazı 30 gün içinde sonuçlandırır. Mahkemece verilen karar ilgililerce temyiz edildiği taktirde, bu temyiz talebi, Yargıtay’ca 15 gün içinde karara bağlanır. Aynı anda ve aynı işkolunda birden fazla sendikaya üye olunamaz. Olunması halinde son üyelik geçerlidir. 16 yaşını doldurmamış olanların üyeliği kanuni temsilcisinin yazılı iznine bağlıdır.
Her üye bildirimde bulunmak suretiyle üyelikten çekilebilir.
Üyelikten çıkarılma kararı, sendika tüzüğünde belirtilen koşullarda yetkili organ tarafından verilir. Üye, çıkarma kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde iş davalarına bakmakla görevli mahalli mahkemeye itiraz edebilir.  Mahkeme,  bu itirazı 60 gün içinde sonuçlandırır. Mahkeme, davada ki tedbir taleplerini en geç bir haftada karar bağlar.  Mahkemece verilen karar ilgililerce temyiz edildiği taktirde bu temyiz talebi, Yargıtay’ca 15 gün içinde karara bağlanır.

ÜYELİĞİN DEVAMI VE ASKIYA ALINMASI HALLERİ
Madde – 17
İşçi sendika veya konfederasyonlarının yönetim, denetleme ve disiplin kurullarında görev almalarından dolayı işyerinden ayrılan işçilerin bu göreve getirildikleri anda üyesi bulundukları sendikalardaki üyelik sıfatları devam eder.
Askerliği meslek edinmemiş bulunan askeri şahısların bu kanuna göre sahip bulundukları hak ve yükümlülükler silah altında bulundukları süre için askıda kalır.
İşçi sendikası üyesi işçinin geçici olarak işsiz kalması veya sendika faaliyet alanı içinde kalmak şartı ile başka bir işe geçmesi sendika üyeliğini etkilemez.

ULUSLARARASI KURULUŞ ÜYELİĞİ VE SONA ERMESİ
Madde – 18

Sendika ve üst kuruluşlar tüzükleri, yönetim ve işleyişleri demokratik esaslara,  temel insan haklarına ve sosyal hukuk devleti ilkelerine aykırı olmayan ve bunlara aykırı faaliyet göstermeyen uluslararası kuruluşlara, genel kurul kararı ile serbestçe üye olabilirler, faaliyetlerine katılabilirler ve üyelikten çekilebilirler .

SENDİKA VE ÜST KURULUŞLARIN KATILMA VEYA BİRLEŞMELERİNİN SONUÇLARI
Madde – 19

Genel kurullarınca alınan kararlar gereğince sendikaların bir başka sendikaya veya Konfederasyonların bir başka konfederasyona katılmaları halinde, katılan kuruluşların tüm hak ve borçları ile yetki ve menfaatleri, katıldıkları kuruluşlara kendiliğinden geçer.
Birleşme durumunda, bu hak ve borçlar ile yetki ve menfaatler birleşme sonucu meydana gelen yeni tüzel kişiliğe kendiliğinden geçer.
Bu madde gereğince katılan veya birleşme meydana getiren sendika veya konfederasyonun üyeleri, ayrıca bir işleme gerek kalmaksızın, katılınan veya yeni oluşturulan tüzel kişiliğin üyesi olurlar.

İKİNCİ BÖLÜM
GÜVENCELER

SENDİKA  VE KONFEDERASYON YÖNETİCİLİĞİNİN GÜVENCESİ
Madde – 20

Sendika şubesi, sendika  ve konfederasyon yönetim kadrolarında görev almaları nedeniyle işlerinden ayrılan işçilere, diledikleri takdirde kıdem tazminatları ve varsa diğer alacakları ödenir. Aksi halde hizmet akitleri askıya alınır.
Hizmet akdi askıya alınanlardan, sendikal görevleri herhangi bir nedenle sona erenler, bu görevlerinin sona erdiği tarihten itibaren bir ay içinde eski işlerine dönmek istediklerinde, işverence talep tarihinden itibaren en geç bir hafta içinde, emsallerine ödediği ücretle eski işlerine veya benzer bir işe alınmak zorundadır. İşlerine dönmek istemeyenlere, işverence, başvuru tarihinde emsallerine ödenen ücret üzerinden kıdem tazminatı ödenir.
Hizmet akdi, sendika, sendika şubesi veya konfederasyon yöneticiliğine seçilmesi nedeniyle askıya alınan yönetici, işverene düşen pay dahil olmak üzere sosyal güvenlik kurumlarının primlerini ödemeye devam ettirmek suretiyle, hizmet akitleri askıya alınan işyerindeki sigortalılık haklarını devam ettirebilirler.

İŞYERİ SENDİKA TEMSİLCİLERİ İLE İŞYERİNDE ÇALIŞAN YÖNETİCİLERİN GÜVENCESİ
Madde R11; 21

İşveren, işyeri sendika temsilcilerinin ve sendika, sendika şubesi veya konfederasyon organlarında görev alan yöneticilerin iş ve işyerlerini değiştiremez, hizmet akitlerini haklı bir sebep olmadıkça ve sebebini açık ve kesin şekilde, yazılı olarak  belirtmedikçe feshedemez. Fesih bildiriminin tebliği tarihinden  itibaren bir ay içinde temsilcinin ve yöneticinin veya üyesi bulunduğu sendikanın iş mahkemesinde dava açma hakkı vardır. Dava seri muhakeme usulüne göre iki ay içinde kesin karara bağlanır. Mahkeme işe iade kararı verirse, fesih geçersiz sayılarak iş gördürülmemiş olsa bile, işten çıkarıldığı tarihten başlamak üzere boşta geçen sürenin ücreti ve diğer bütün hakları işveren tarafından ödenir. Bu hüküm yöneticilik veya temsilcilik görevine yeniden getirilme halinde de uygulanır. İşine iade kararı verilenler altı işgünü içinde işe başlamak zorundadır. Bu süre içinde işe başlamayanlara mahkemece öngörülen tazminat ödenmez. Mahkemenin kararı kesin olmakla beraber temsilcinin kanundan ve toplu iş sözleşmesinden doğan hakları saklıdır.

SENDİKAYA ÜYE OLUP OLMAMA ÖZGÜRLÜĞÜNÜN GÜVENCESİ
Madde – 22

İşçilerin işe alınmaları,  sendikaya girmeleri veya girmemeleri,  belli bir sendikaya girmeleri, girmemeleri, belli bir sendikadaki üyeliği muhafaza veya üyelikten istifa etmeleri  şartına bağlı tutulamaz.

Toplu iş sözleşmelerine ve hizmet akitlerine bu hükme aykırı kayıtlar konulamaz.

İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, işin sevk ve dağıtımında, çalışanın mesleki ilerlemesinde, ücret, ikramiye ve primlerinde, sosyal yardım ve disiplin hükümlerinde ve diğer hususlara ilişkin hükümlerin uygulanması veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayırım yapamaz.

Ücret, ikramiye, prim ve paraya ilişkin sosyal yardım konularında toplu iş sözleşmesi hükümleri saklıdır.

İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin rızası ile iş saatleri içinde, sendika veya üst kuruluşların faaliyetlerine katılmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya herhangi bir nedenle farklı muameleye tabi tutulamazlar.

İşverenin, üçüncü ve beşinci fıkra hükümlerine aykırı hareket etmesi halinde işçinin ücretinin bir yıllık tutarından az olmamak üzere bir tazminata hükmedilir. İşçinin iş kanunları ve diğer kanunlara göre haiz olduğu bütün hakları saklıdır.

ÜÇÜNCÜ KISIM

SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN
GELİR VE GİDERLERİ

BİRİNCİ BÖLÜM
GELİRLER

SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN GELİRLERİ
Madde – 23

1- Tüzüklerinde belirtilen üyelik ödentileri,
2- Bağışlar,
3- Mal varlığı gelirleri, mal varlığı değerlerinin, devir, temlik ve satışlarından
    doğan kazançlar,
4- Sosy
al ve kültürel faaliyetlerden sağlanacak gelirler.< /p>

Sendika ve konfederasyonlar kendilerinin veya Türkiye Cumhuriyetinin üyesi bulunduğu uluslararası kuruluşlardan yönetim kurulu kararı ile bağış ve yardım kabul edebilirler. Bunların dışında uluslararası kuruluşlardan yardım ve bağış almak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın onayına bağlıdır.
 İşçi sendikası ve konfederasyonlar, bu kanun ve diğer kanunlara göre kurulu işveren kuruluşlarından esnaf ve küçük sanatkarlar kuruluşlarından yardım ve bağış alamazlar.
Sendika ve konfederasyonlar tüm nakdi gelirlerini bankalara yatırmak zorundadırlar.
Zorunlu giderler için sendika ve konfederasyonların kasalarında tutacakları nakit mevcudu sendika veya konfederasyonun tüzüğünde gösterilir.

MAL İKTİSABI
Madde – 24

Sendika ve konfederasyonlar daha önceden izin almaksızın taşınır ve taşınmaz mal iktisap edebilirler.

ÜYELİK ÖDENTİSİ
Madde – 25
Sendika ve konfederasyonlara üyelerince ödenecek ödenti  miktarı tüzüklerinde belirlenir. İşveren, işyerindeki yetkili sendikanın veya yetki alınmamış ise, işyerinde çalışan işçilerin ¼’ünü üye kaydeden sendikanın ödenti kesilecek sendika üyesi işçilerin listesini vermesi üzerine sendikanın tüzüğü uyarınca üyelerin sendikaya ödemeyi kabul ettikleri üyelik ödentisini işçilere yapacağı ücret ödemesinden kesmeye ve tutarını sendikaya vermeye ve kesinti listesini de sendikaya göndermeye zorunludur.                     
İşveren, Sendikanın üyesi bulunduğu konfederasyon tüzüğüne göre sendikaca konfederasyona verilmesi gerekli üyelik ödentisini, konfederasyonun talebi üzerine, sendika aidatlarından keserek, konfederasyona gönderir.
Bu madde hükmü gereğince kesilmesi istenilen ödentiyi kesmeyen işveren, ilgili sendika veya konfederasyona karşı kesmediği veya kesmesine rağmen onbeş gün  içinde ilgili kuruluşa göndermediği  miktar tutarınca genel hükümlere göre sorumlu olmasının yanı sıra ödentiyi ilgili kuruluşa verinceye kadar bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faizi ödemek zorundadır.
Sendika ve konfederasyonlar tüm nakdi gelirlerini bankalara yatırmak zorundadırlar.
Zorunlu giderler için sendika ve konfederasyonların kasalarında tutacakları nakit mevcudu sendika veya konfederasyonun tüzüğünde gösterilir.

İKİNCİ BÖLÜM
GİDERLER

SENDİKA VE KONFEDERASYONLARIN GİDERLERİ
Madde – 26

Sendika ve konfederasyonlar gelirlerini tüzüklerinde, çalışma programlarında yer alan  amaç ve faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere genel kurulca kabul edilmiş bütçe esaslarına göre kullanabilirler.
İşçi sendikası ve konfederasyonlar gelirlerinin en az % 10’unun üyelerinin  eğitimi ile bilgi ve tecrübelerini artırmak için kullanmak zorundadırlar.

GÖREVLİLERİN ÜCRETLERİ
Madde –  27
konfederasyonlar ile sendikaların ve şubelerinin yönetim kurulu üyeleri ile başkanlarına verilecek ücretler, her türlü ödenek, yolluk ve tazminatlar genel kurul tarafından belirlenir.
Sendika ve konfederasyonlar adına veya sendika veya konfederasyonlar hizmetleri için geçici olarak görevlendirileceklere verilecek ücret, gündelik ve yollukların tavanı da genel kurul tarafından belirlenir.
Bu kişilerin sendika üyesi olmak sıfatıyla esasen hakları olan ödemeler bu madde hükmünün dışındadır.
Kişilere ödenen her türlü ücret, gündelik ve yolluklar yönetim kurulunca genel kurula sunulan faaliyet raporunda gösterilir.

FESİH, İNFİSAH ve MALLARIN DEVRİ
Madde – 28

Feshedilen veya infisah eden sendikaların mal varlığı tüzükle veya feshe karar veren genel kurul kararı ile bu kanuna göre kurulmuş aynı nitelikteki bir kuruluşa bırakılmış olmadıkça üyesi bulunduğu konfederasyona devredilir.

a) Devir, üst kuruluşça kabul edilmediği takdirde,
b) Feshedilen sendika üst kuruluş üyesi değilse,
c) Feshedilen veya infisah eden üst kuruluş ise ve birinci fıkrada anılan tüzük hükmü veya genel kurul kararı yoksa;
Tasfiye neticesinde kalacak paralar, İşsizlik Sigortası Fonuna devredilir. Para ve mallar bu maddede belirtilen kuruluşlar dışında gerçek veya tüzel bir kişiye, kuruluşa, kuruma devredilmez. Kendi üyeleri arasında paylaştırılamaz.

DÖRDÜNCÜ KISIM
DENETİM VE YAPTIRIMLAR

BİRİNCİ BÖLÜM
DENETİM

KURULUŞLARIN İÇ DENETİMİ
Madde – 29

Sendikalar ve konfederasyonlar kendi tüzüklerinde denetim organları tarafından bir olağan genel kurul dönemi içinde en az 4 kere gelir ve giderleri, sarf yerleri ve her türlü faaliyetleri bakımından denetlenirler.
 Denetimde, yönetim ve işleyişin, gelir ve giderlerin, bunlarla ilgili işlemlerin, kanun, tüzük ve genel kurul kararlarına uygun olup olmadığı incelenir.
 Sendikalar her genel kurul dönemine ilişkin    bilanço ve hesaplarıyla, çalışma ve denetleme raporlarını ait oldukları dönemi izleyen üç ay içinde  bağlı bulundukları konfederasyona gönderirler.

TUTULACAK DEFTER, DOSYA VE KAYITLAR
Madde – 30

Sendika ve konfederasyonlar, aşağıda yazılı defter, dosya ve kayıtları tutmak ve fişleri düzenlemek zorundadırlar.

1- Üye kayıt fişleri ile çıkış bildirimi,

2- Genel kurul, yönetim kurulu, denetleme kurulu, disiplin kurulu ve tüzüğe göre kurulacak diğer organların kararlarının numara ve tarih sırası ile yazılmasına mahsus karar defterleri,

3- Gelen ve giden evrakın tarih ve numara sırasıyla kayıt edileceği gelen ve giden evrak kayıt defterleri ile zimmet defteri,

4- Gelen evrakın aslı, giden evrakın suretlerinin saklanacağı gelen ve giden evrak dosyaları,

5- Yevmiye, envanter defterleri ile defteri kebir,

6- Gelir makbuzları ve bunların zimmet kayıt defteri ile giden evrakı ve bunların saklanmasına mahsus dosyalar.

DEFTER VE KAYITLAR İÇİN UYGULANACAK KURALLAR
Madde – 31
30. maddede sayılan defterlerin her olağan genel kurulunu izleyen 30 gün içinde notere tasdik ettirilmesi zorunludur.

Yönetim, denetim ve disiplin kurullarının karar defterlerine yazılacak kararların bu kurulların üyeleri, genel kurul karar defterine yazılacak kararların da genel kurul divan üyeleri tarafından imzalanması zorunludur.
Sendika ve konfederasyonlar tutmakla yükümlü oldukları defter ve belgeleri 10 yıl süre ile saklamak zorundadır. Sendika ve konfederasyonların hesap dönemi, iki genel kurul arasındaki birer yıllık dönemlerdir.

İKİNCİ  BÖLÜM
YAPTIRIMLAR

SEÇİMLERİN İPTALİ
Madde – 32

Hakim, 11. madde hükmüne aykırı olarak seçim yapılması veya seçim sonuçlarını etkileyecek ölçüde bir usulsüzlük veya kanuna aykırı uygulama nedeniyle seçimlerin iptaline karar verdiği takdirde iki günden az ve yedi günden fazla bir süre içinde olmamak üzere seçimlerin yenileneceği tarihi tespit ederek ilgili sendika, sendika şubesi veya konfederasyona bildirir. Belirlenen günde yalnız  seçim yapılır.

YÖNETİM KURULUNA İŞTEN EL ÇEKTİRME
Madde – 33

10. maddenin  1. fıkrası hükmüne aykırı hareket eden konfederasyon, sendika, sendika şubesi yönetim kurulu; kuruluşun üyelerinden birinin ya da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın başvurusu üzerine iş davalarına bakmakla görevli mahkeme genel kurulun kanun ve tü
zükleri uyarınca en kısa zamanda toplanması için yönetim kuruluna 30 g
ünü aşmayan bir süre verir. Bu süre sonunda da genel kurulun toplanması sağlanmazsa, hakim yönetim kuruluna el çektirerek genel kurulun en kısa zamanda toplaması ve yeni yönetim kurulu seçilinceye kadar cari işleri yönetmekle görevli olmak üzere, tarafların da görüşünü alarak  öncelikle kuruluşun denetim kurulu ve yönetim kurulu yedek üyeleri arasından olmak üzere 3 kişiyi tayin eder.

YÖNETİCİLİĞİN DÜŞMESİ
Madde – 34

Yasanın 5. maddesine aykırılığın bulunması veya sonradan ortaya çıkması halinde ilgilinin yöneticilik görevi düşer.

YASAK FAALİYETLER
Madde – 35

Sendika ve konfederasyonlar, demokratik esaslara,  temel insan haklarına ve sosyal hukuk devleti ilkelerine aykırı  faaliyette bulunamazlar.
İşçiler, işveren sendikalarına, işverenler de işçi sendikalarına üye olamazlar, gerek doğrudan doğruya, gerek temsilcileri veya mensupları veya araya koyacakları diğer kimseler vasıtası ile bir diğerinin kurulmasına, idare ve faaliyetine müdahalede  bulunamazlar.  Bir işçi  sendika veya konfederasyonunu bir işverenin veya işveren kuruluşunun kontrolüne tabi tutmak veya bunların nüfuzu altında işçi sendikası veya konfederasyonu kurulmasını teşvik etmek yasaktır.
Sendika ve konfederasyonlar ticaretle uğraşamazlar, elde ettikleri gelirleri üyeleri ve mensupları arasında dağıtamazlar. Ancak grev süresince tüzüklerine göre üyelerine yapacakları yardımlar bu hükmün dışındadır.

CEZA HÜKÜMLERİ
Madde – 36

1) 6. maddenin 2 ve 3. fıkrasındaki belgeler ile 8.maddenin 3.fıkrasındaki bildirimleri, belgeleri süresi  içinde  vermeyen,  16.  maddesine  aykırı  olarak  üye  kaydeden, 29. maddenin 3. fıkrası hükmüne aykırı davranan sendika ve üst kuruluş yöneticilerine,  sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için belirlenen asgari ücretin aylık brüt tutarının yarısından az olmamak üzere ağır para cezasına hükmedilir.

2) 23. maddeye aykırı bağış ve yardım kabul eden kuruluşların yetkili sorumlularına alınan yardım veya bağıştan az olmamak üzere  ağır para cezasına hükmolunur.

3) Bu kanun hükümlerine göre yapılan seçimlerin düzen içerisinde ve sağlıklı biçimde yürütülmesi amacıyla hakimin ve sandık kurulunun aldığı tedbirlere uymayanlara, eylem daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde üç aydan altı aya kadar hafif hapis cezası verilir.  11.maddeye göre yapılacak seçimlerle ilgili oylamalara ve bu oylamaların sayım ve dökümüne hile karıştıranlar bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

MUAFLIKLAR
Madde – 37
Bu kanun ile noterlere tevdi edilmiş görevler dolayısıyla yapılan işlemler her çeşit vergi, resim ve harçtan muaftır. Noter ücreti bu hükmün dışında olup % 75 indirim yapılır.
Sendikaların ve konfederasyonların eğitim amaçlı taşınır ve taşınmaz malları haciz edilemez.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
GEÇİCİ VE SON HÜKÜMLER

GEÇİCİ MADDE – 1
Bu kanunun yayımı tarihinden itibaren iki yılı geçmemek kaydıyla ilk genel kurullarında tüzük, organ, genel kurul ve üyeliklerini bu yasa hükümlerine uydurmayan ilgili bütün kuruluşlar kendiliğinden fesh olunmuş sayılır.

EK MADDE – 1
Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2821 sayılı Sendikalar Kanunu yürürlükten kalkar. 2821 sayılı Kanunla ilgili olarak devam etmekte olan ihtilaflarda bu kanunun lehte olan hükümleri uygulanır.

YÜRÜRLÜK
Madde – 36

Bu kanun yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer.

YÜRÜTME
Madde – 37
Bu kanunu Bakanlar Kurulu yürütür.                  

ITUC ETUC