AVRUPA SENDİKALARI'NDA KADIN ÜYELER
Avrupa Sendikalar konfederasyonu (ETUC) 2007 yılında İspanya’nın Sevilla şehrindeki genel kurulunda ve son olarak da 2011 yılında Atina’da yapılan genel kurulunda aldığı kararlarla kadın çalışanların durumunu analiz etmek için “8 Mart” isimli bir araştırma başlatmıştır. 2012 yılına yönelik yapılan araştırmaya 84 ulusal konfederasyondan 59’u ve 36 Avrupa ülkesinden 31’i katılarak araştırmayı yanıtlamıştır. Bu konfederasyonlar 47 milyon çalışanı temsil etmektedirler. Toplamda yaklaşık olarak 20,195,523 kadın üyeleri vardır. Bu da toplam üyelerin %43.9’na denk gelmektedir.
Bu yıl düzenlenen araştırma 2008 yılından beri yapılan en katılımlı çalışma olmuştur. Bu yıl ilk kez Sırbistan’dan, Nezavisnost, Gürcistan’dan GTUC, Ukrayna’dan FTTU ve Karadağ’dan CTUM de çalışmayı yanıtlayarak toplam konfederasyon sayısını 63’e çıkarmıştır. Bunun dışında ABVV Metal sendikası Belçika’dan, SIER Makedonya’dan, EMF ve PRO Finlandiya’dan ve CWU İngiltere’den olmak üzere çalışmaya gönüllü olarak katkı koymuşlardır.
Araştırma sonuçlarına göre en yüksek kadın üyeye sahip sendikalar Baltık ülkelerinde bulunmaktadır.
UNID R11; Norveç %75.8
STTK R11; Finlandiya %74
LDF R11; Litvanya %63
LBAS R11; Letonya %62.2
En düşük kadın üye oranı %10.6 ile Türkiye’deki HAK-İŞ konfederasyonuna aittir. 11 Sendikada kadın üyeler erkeklere göre daha fazladır. Bunlar EAKL R11; Estonya, LBAS R11; Letonya, LDF R11; LPSK R11; LTUC R11; Litvanya, YS, UNIO, LO Norveç, TCO, SACO İsveç, STTK ve AKAVA Finlandiya.
16 ulusal konfederasyonda üyelerin cinsiyetine göre yapılan oranlamada bir eşitlik görülmektedir.
Bu yıl yapılan araştırma ile toplamda son üç yılın bir karşılaşması yapılabilmektedir. 2008 yılına göre sendikal örgütlenmedeki üye sayısında az da olsa genel bir azalma görülmektedir. Bunu dünya ekonomik kriz çerçevesinde ve sendikalara karşı girişilen olumsuz kampanyaya bağlı olarak açıklamak mümkündür. Buna göre 2011 yılında 16,056,734 kadın üye varken bu yıl 15,644,886 kadın üyeye düşmüştür. Karşılaştırmayı yaptığımız zaman araştırmaya katılan sendikalar arasında yaptığımız oranlamayı şöyle ifade edebiliriz. Toplam kadın üye 2011 yılında %45.3 iken 2012 yılında %44.8’e düşmüştür.
21 Konfederasyon kadın üye sayılarında 0 ile yarım değişme olduğunu ortaya koyarken 8 örgüt aynı kaldığını ifade etmiştir. Bunlar: CITUB- Bulgaristan, DEOK- Kıbrıs, CMK- Çek Cumhuriyeti, CFDT, FO-Fransa, ASI Irlandai LPSK/LTUC- Litvanya, LCGB Lüksemburg, UGT- Portekiz’dir.
En yüksek kadın üye artışı LIGA- Macaristan %8, STTK- Finlandiya %7, LDF- Litvanya %5’tir. Bunun dışında Bulgaristan’dan Podkrepa, Avusturya’dan OGB, Belçika’dan ACV, CSC, CGSLB/ACLVB, Lüksemburg’tan LCGB, Hollanda’dan FNU, Norveç’ten LC, Portekiz’den UGT, Slovakya’dan TUC-UK kadın üye artışı yapan sendikalardır.
19 konfederasyonda ise kadın üyelerde azalma olmuştur. Bunlardan en çarpıcı olanlar şunlardır: Travoil Suisse- İsviçre %20, MUZOSZ R11; Macaristan %12, SEK- Kıbrıs %10.3.
Kadın üyelerin dağılımına göre sendikaların yetkili kurullarında görev almaları çok dengesiz bir şekilde oluşmaktadır. Karar verme mekanizmalarında kadınların yeralması hala bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. Konu ile ilgili olarak kadınların karar mekanizmalarına katılımını artırmak için yapılan tüm çalışmalar yeterli olmamakla birlikte, birçok Avrupa ülkesinde yürürlüğe konmuştur. Başarılı sonuçlar almış bazı örgüt ve ülkeler şunlardır: LO- Danimarka, EAKL- Estonya, STTK- Finlandiya, SZEF- Macaristan, LBAS- Letonya, LDF- Litvanya, YS ve LO- Norveç ve TCO- İsveç’tir.
Bu yılki araştırmada 59 örgütten sadece 4 tanesinin başkanı kadındır. Bunlar FNU- Hollanda, LPSS- Litvanya, LO ve TCO İsveç. 2008 yılında bu sayı yine dörttü ve 2009 yılında altıya çıkmıştı.
Çalışmaya yanıt veren 32 konfederasyonun 74 başkan yardımcısının sadece 24’ü kadındır. Bu kadın yöneticilerin 14 tanesi bu makamı bir erkekle paylaşmaktadır. 2011 yılı araştırması ile karşılaştıracak olursak, yanıt veren örgütlerin 56 başkan yardımcısının 22 tanesi kadın idi. Bu da %39a denk gelmektedir. Bu yıl ise aynı örgütlerde 20 başkan yardımcısı bulunmamaktadır ki sayı %36’ya gerilemiştir.
12 konfederasyon genel sekreteri ise kadındır. Bunlar ABVV/FGTB Belçika, NHS- Hırvatistan, STTK- Finlandiya, CGIL- İtalya, LANV Lihtenştayn, LPSK/LTUC ve LDF- Litvanya, FNU- Hollanda, UNIO- Norveç, UGT- Portekiz ve Travail Svisse- İsviçre’dir. 2009’dan beri sadece bir genel sekreter artışı olmuştur.
17 tanelik genel sekreter yardımcısı pozisyonundan ise sadece 4 tanesi kadındır. Yine mali sekreterliklerde ise 16 erkek ve 13 kadın yer almaktadır.
%50’nin üzerinde kadın üyeye sahip sendikalarda, karar verici mekanizmalarda en az bir kadın bulunmaktadır.
Avrupa’daki genel sendikal federasyonlarda ise aşağıdaki veriler sağlanmıştır. En çok kadın üyeye sahip sendika %72 ile ETUCE’dir. Bunu %68 ile EPSU ve %40 ile EFFAT izlemektedir.
EMF ve EMCEFgibi Avrupa konfederasyonlarında başkan, başkan yardımcısı genel sekreter düzeyinde hiçbir kadın yer almamaktadır. EPSU’nun başkanı genel sekreteri ve bir başkan yardımcısı kadındır. ETUCE ve ETF başkan ve genel sekreter erkek olmakla birlikte, yürütme kurulunda cinsiyet eşitliği vardır. EFFAT’ta ise başkan ve genel sekreter erkektir ve sadece bir kadın başkan yardımcısı vardır.