Uluslararası Sendikalar Yasanın Veto Edilmesini İstiyor!
Küresel Sendikalar Konseyi’nin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e Mektubu,
Sayın Cumhurbaşkanı,
Size Küresel Sendikalar Konseyi ve Avrupa Sendikalar Konfederasyonu adına geçen hafta Meclis’den geçen ve şu anda sizin onayınızı bekleyen “Sendikalar ve Toplu Sözleşme Kanunu” hakkında yazıyoruz.
Sizin de bildiğiniz gibi, küresel sendikal hareket bu yasayla ilgili çekincelerini defalarca Türkiye Hükümetine aktardı. Ayrıca Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), yasa taslağında yer alan ve aralarında ILO’nun 87 No’lu “Örgütlenme Özgürlüğü ve Örgütlenme Hakkını Koruma Sözleşmesi” ve 98 No’lu “Örgütlenme ve Toplu Sözleşme Hakkı Sözleşmesi” de olan temel ILO Sözleşmelerinden doğan işçi haklarını ihlal eden maddelere değindiği oldukça detaylı bir bilgi notu hazırladı.
Avrupa Komisyonu da değişiklikler konusunda eleştirilerini dile getirdi. AB Komisyonu Türkiye’nin 2012 ilerleme raporunu yayınladı. Bu raporlarda Komisyon, her bir aday ülkenin geçen yıl içinde kat ettiği ilerlemeye dair değerlendirmelerini sunmaktadır. Bu rapor, Türkiye’nin mevcut çalışma mevzuatının AB ve ILO standartlarını karşılamadığını açıkça belirtmektedir. Toplu sözleşme sürecine girebilmek için gereken yüksek barajlardan ve grev hakkına yönelik kısıtlamalardan özel olarak bahsedilmektedir.
Türkiye’nin ilgili ILO Sözleşmelerini imzaladığını ve Cumhurbaşkanı olarak sizin de Türkiye’nin uluslararası hukuka ve taahhütlerine uymasını sağlama ağır sorumluluğunu taşıdığınızı hatırlatmak isteriz.
Taslak, Küresel Sendika Federasyonları ve Türkiyeli sendikalar tarafından, kısıtlayıcı işkolu, işyeri ve işletme barajlarını sürdürdüğü; grev hakkı üzerindeki kısıtlamaları devam ettirdiği; toplu sözleşme sürecine devlet müdahalesini ve sendika üyeliği ve toplu sözleşme sürecinde bürokratik bariyerleri koruduğu gerekçesiyle defalarca eleştirildi.
Maalesef ne bizim kaygılarımız, ne ILO’nun uzman görüşü, ne de Avrupa Komisyonunun itirazları Meclis görüşmeleri sırasında dikkate alınmadı, her ne kadar mevcut yasada bazı iyileştirmeler olmuş olsa da taslağa Türkiye’de sendikal hakları daha da fazla ihlal edecek bazı yeni maddeler eklendi. Meclis görüşmeleri sırasında yasaya yeni bir madde eklendi ve buna göre 30’dan az işçi çalıştıran işyerlerinde çalışan işçiler, sendikal nedenlerle işten çıkarılmaları durumunda sendikal tazminat alamayacak. Türkiye’de sendikal örgütlenme sırasında işçi çıkarmak yaygın bir uygulama. Küresel Sendikalar ve ETUC ve onların sektörel yapıları, neredeyse her gün Türkiye’li kardeşlerinden yaşanan sendikal ayrımcılık vakalarından haberdar oluyoruz. Otuzdan az işçi çalıştıran işletmelerde 6,5 milyon işçi çalışıyor. Bu rakam aynı zamanda Türkiye’deki işyerlerinin yüzde 70’ini temsil ediyor. Bu yasayı onaylarsanız 6,5 milyon işçinin sendikal nedenlerle işten çıkarmaya karşı herhangi bir güvencesi kalmayacak. Bu onların örgütlenme veya toplu sözleşme haklarını kullanmalarını imkansız hale getirecektir.
Geçen hafta Meclis’deki görüşmeler sırasında işkolu barajı yüzde 3 olarak belirlendi. Bazı hükümet yetkilileri yüzde 10 olan barajı düşürdüklerini söylüyorlar. Maalesef durum böyle değil. İşkollarını birleştirerek ve istatistiklerin hesaplanma yöntemlerini değiştirerek, pratikte yeni yasa barajı öncekinden çok daha yüksek bir seviyeye çekiyor. Bu yasa yürürlüğe girdiğinde çok sayıda sendika toplu sözleşme yapma hakkını kaybedecektir. Bazı işkollarında hiç bir sendikanın toplu sözleşme yapma yetkisi kalmayacaktır. Bu işkollarında çalışan 3.3 milyon işçi toplu sözleşme haklarını kullanamayacaktır. Bu yasa geçtikten sonra, 12 milyon işçinin sadece 2.7 milyonu örgütlenme ve toplu sözleşme haklarını kullanabilecek. Bu sadece ILO’nun temel Sözleşmelerinin değil, ama aynı zamanda Avrupa Sosyal Şartı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve küresel insan hakları prensipleri ve standartlarının açıkça ihlal edilmesidir.
Türkiye kesinlikle yeni bir sendikalar yasasına ihtiyaç duyuyor ancak böyle bir yasaya değil. Türkiye Hükümetleri anti-demokratik sendika yasaları nedeniyle ILO tarafından defalarca eleştirildi. Ancak bu yasa Türkiyeli işçilerin mevcut problemlerini çözmekten çok uzak ve mevcutlara yeni problemler eklemekte. Türkiye Anayasası her işçiye örgütlenme hakkı tanıyor, ancak uygulamada milyonlarca işçi örgütlenme hakkını kullanamıyor ve bu yasayla birlikte onlara milyonlarca işçi daha katılacak. Türkiye ekonomisinin gelişmesine bu denli katkıda bulunmuş Türkiye işçileri barajlar ve örgütlenme hakkı ve özgürlüğünün önünde engeller barındırmayan yeni bir sendikalar yasasını hak ediyor.
Sayın Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası size Meclis’in yasama faaliyetini denetleme ve yasaların Anayasaya ve uluslararası hukuka uygunluğunu kontrol etme sorumluluğunu yüklüyor. Bu nedenle sizi bu yeni sendikalar yasasını veto etmeye çağırıyoruz.
İlginiz için Teşekkürler,
BWI, İnşaat ve Ağaç İşçileri Enternayonali
EI, Eğitim Enternasyonali
IAEA, Uluslararası Aktörler Federasyonu
IndustriALL, Küresel Sanayi Sendikası
IFJ, Uluslararası Gazeteciler Federasyonu
ITF, Uluslararası Taşımacılık Federasyonu
ITUC, Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu
IUF, Uluslararası Gıda Federasyonu
PSI, Kamu Hizmetleri Enternasyonali
TUAC, OECD Sendika Danışma Komitesi
UNI, Uluslararası Sendikalar Ağı
ETUC, Avrupa Sendikalar Konfederasyonu
