Image Map

ASGARİ ÜCRETLİ YOKSULLAŞTI. ASGARİ ÜCRET ENERJİ, SU, ULAŞIM VE EKMEKTE ALIM GÜCÜNÜ KAYBETTİ!

ASGARİ ÜCRETLİ YOKSULLAŞTI. ASGARİ ÜCRET ENERJİ, SU, ULAŞIM VE EKMEKTE ALIM GÜCÜNÜ KAYBETTİ!

 

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü DİSK-AR olarak, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) Madde Fiyatları, TÜFE Endeksi ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verileri üzerinden yaptığımız hesaplamaya göre asgari ücret son 1 yılda ekmek, ayçiçeği yağı, elektrik, su, odun ve kömürde yaşanan fiyat artışları karşısında alım gücünü büyük ölçüde kaybetti.

Alım gücü kaybı zorunlu ve sık tüketilen ürünlerde asgari ücretlinin belini büktü. Geçtiğimiz yılın Kasım ayı ile bu yılın Kasım ayını karşılaştırdığımızda ekmek karşısında alım gücünü %1,23 yitiren asgari ücretli, geliri ile 14 ekmek daha az alabiliyor. Asgari ücretlinin fiyatı nedeniyle pek fazla kullanamadığı zeytinyağında alım gücü artarken, ayçiçeği yağından 2 litre 100 gram daha az alabiliyor. Asgari ücretli, fiyatı nedeniyle kırmızı ete tercih ettiği tavuk etinden bir önceki yıla göre 3 kg daha az yiyebiliyor. Kuru fasülyede de %2,53 oranında alım gücü kaybı yaşandı.

Asgari ücretlinin alım gücünün en ciddi şekilde gerilediği gider kalemlerinin başında yoğun kış koşullarında ısınma ile ilgili gider kalemleri geliyor. Asgari ücret doğalgaz karşısında alım gücünü % 12,7 düzeyinde kaybederken, odunda bu oran % 7,9, kömürde %3,13 seviyesinde. Elektrik ve su fiyatlarında artış da asgari ücretlinin belini büküyor.

Asgari ücretli elektrik ücreti karşısında alım gücünü % 7, su karşısında % 5,6 kaybetti.

Ulaşım zamları da asgari ücretliyi zorladı. Asgari ücret tren ulaşımında alım gücünü % 12 oranında kaybetti.  Buna göre tren banliyö ücretleri bir yılda % 28 artışla 1,8 TL’den 2,3 TL’ye çıkarken, asgari ücret ile yapılacak sefer sayısı 364’ten 321’e geriledi. Şehir hatları vapurlarında alım gücü kaybı % 5,27, metroda %3,1 oldu.

Asgari ücretli bebek bezi karşısında da alım gücünü % 2,14 oranında yitirdi. Asgari ücretli geçen yıla göre 44 adet daha az bebek bezi alabiliyor.

 

ENFLASYON YOKSULLAŞTIRIYOR

Asgari ücret, enflasyon sepetinde yer alan pek çok madde karşısında alım gücünü artırırken, sepette yer alan en temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarında yaşanan artışlar can yakmaya devam etti. Asgari ücretlinin temel ihtiyaç kalemlerinin enflasyon içerisinde yeterli ağırlığa sahip olmaması, enflasyon verilerinin asgari ücretin yaşadığı yoksulluğu örten bir nitelik göstermesine neden oldu.

Kasım 2011 ile 2012 aylarındaki fiyatları karşılaştırdığımızda en ciddi alım gücü artışının, kimi meyve ve sebzeler çıkartıldığında, kablo özel yayın hizmetlerinde, bilgisayara ekipmanlarında, asgari ücretlinin asla yapamadığı tatiller için 1 hafta ve üzeri yurt dışı tur fiyatlarında, yazıcılarda ve görsel işitsel cihazlarda yaşandığı görülüyor. Bu ürünler asgari ücretlinin gündeminde olmayan ürünler olmasına karşın enflasyon endeksini aşağıya çeken bir nitelik gösteriyor.

Reel olarak önceki yıla göre asgari ücret enflasyon üzerinde bir artış göstermiş görünse de,  asgari ücretlinin gerçeği son derece farklı.

 

ASGARİ ÜCRET İNSANCA YAŞAM ÜCRETİ OLMALI

Asgari ücret, işçinin ailesi ile birlikte gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücrettir. Asgari ücretin, bir işçinin ailesi ile birlikte asgari olarak temel ihtiyaçlarını karşılayacak, işçiyi kimseye muhtaç etmeyecek bir düzeyde belirlenmesi ve sefaletin son bulması için;

1.   Asgari ücret, işçinin ailesi ile birlikte tüm zorunlu ihtiyaçlarını karşılayacak biçimde, insan onuruna yakışan bir düzeyde tespit edilmelidir.

  1. Asgari Ücret Tespit Komisyonu lağvedilmeli, asgari ücretin belirlenmesi süreci bir toplu pazarlık süreci olarak ele alınmalıdır.
  2. Görüşmeler kamuoyuna açık hale getirilmeli, anlaşmazlık durumunda işçilerin üretimden gelen güçlerini kullanabilecekleri yasal zeminler oluşturulmalıdır.

4.   Asgari ücretin herkese bölge, yaş, işkolu vb. ayrımı yapılmaksızın aynı oranda belirlenmesi esas alınmalı, bölgesel asgari ücrete uygulanması yolundaki girişimlerden uzak durulmalıdır.

  1. Asgari ücret gelir  dağılımını düzenleyici yönde belirlenmeli ve ekonomik büyümeden pay almalıdır.
  2. Asgari ücretlinin geçim haddi ile enflasyon arasındaki uyumsuzluğun yoksullaştırıcı etkisi göz önüne alınarak, enflasyon verilerinde temel harcama kalemleri dikkate alınmalı, TÜFE sepeti emek örgütlerinin katılımı ile belirlenmeli ve denetlenmelidir.
  3. Asgari ücretle çalışanlar için elektirik, su, doğalgaz kullanımı asgari ihtiyaç sınırına kadar ücretsiz olmalıdır.
  4. Sabah 6.00-9.00 ile akşam 18.00-21.00 saatleri arasında ulaşım parasız olmalıdır.
  5. Eğitimde hiçbir ad altında para alınmamalı, eğitimin okul dışı giderleri devlet tarafından karşılanmalı, sağlık tümüyle parasız olmalıdır.

 

Tablo 1.  Seçilmiş Maddelerde Alım Gücü Kaybı

Madde Adı

Alım Gücü Kaybı

Doğalgaz

-12,69%

Tren Ücreti Banliyo

-11,74%

Odun Ücreti

-7,38%

Tiyatro

-7,37%

Elektrik Ücreti

-6,98%

Su

-5,60%

Vapur Ücreti Şehir Hatları

-5,27%

Kömür Ücreti

-3,13%

Metro Ücreti

-3,07%

Tavuk Eti

-2,66%

Kuru Fasulye

-2,53%

Bebek Bezi

-2,14%

Ayçiçek Yağı

-1,74%

Ekmek

-1,23%

Kaynak: TÜİK Madde fiyatları, Asgari Ücret miktarları ve TÜFE rakamları üzerinden hesaplanmıştır

 

 

 

ITUC ETUC