Küresel Haklar Endeksi 2018

in Uluslararası İlişkiler / on 10 Haziran 2018 at 01:02 /

Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC), 2018 yılı Küresel Haklar Endeksi Raporu’nu açıkladı. Rapora göre 2018’de işçi hakları açısından en kötü 10 ülke arasında Türkiye de var.

2018’de işçi hakları ihlalleri konusunda en kötü 10 ülkeyi Cezayir, Bangladeş, Kamboçya, Kolombiya, Mısır, Guatemala, Kazakistan, Filipinler, Suudi Arabistan ve Türkiye olarak açıklayan raporda, Türkiye’de yaşanan işçi hakları ihlallerine de geniş yer verildi. “Demokratik alan daralıyor ve şirketlerin başıboş aç gözlülüğü artıyor” başlığıyla duyurulan rapora göre ifade özgürlüğü ve gösteri özgürlüğü üzerindeki kısıtlamalar, işçi hakları savunucularına yönelik kitlesel tutuklamalar ve gözaltıların önünü açmaktadır.

ITUC Küresel Haklar Endeksi 2018’e göre, demokratik alan daralıyor ve şirketlerin başıbaş açgözlülüğü artışta. Keyfi gözaltı ve tutuklamaların olduğu ülkelerin sayısı, 2017’de 44 iken bu sayı 2018’de 59’a ulaştı, ifade özgürlüğünün kısıtlandığı ülke sayısı ise 54.

Raporda, Türkiye, Kazakistan ve Belarus, bağımsız sendikalara yönelik devlet baskısının en fazla olduğu ülkeler olarak listelenirken, OHAL nedeniyle işten çıkarmalar ve KESK, DİSK ve TÜMTİS üye ve yöneticilerine yönelik tutuklamalara da raporda yer buldu. Aynı zamanda aralarında cam ve metalin de olduğu çeşitli sektörlerdeki grev yasaklamalarına raporunTürkiye bölümünde yer verildi.

ITUC Genel Sekreteri Sharan Burrow’a göre: “Örgütlenme özgürlüğünü, ifade özgürlüğünü ve eyleme geçme hakkını kısıtlayan ülkelerde demokrasi saldırı altındadır. İnsan onuruna yakışır iş ve demokratik haklar tüm ülkelerde gitgide zayıflamakta. Bu durum çok uluslu şirketlerin kabul edilemez tutumlarının bir sonucu, bu tutumun bir örneği olarak Samsung’un sendika düşmanı uygulamaları, işçileri toplu sözleşme ve örgütlenme hakkından mahrum ediyor, şirketin Kore’deki ofisinden sızan bir iç yazışma tüm bu uygulamaları belgelemiş durumda. Amazon şirketinin gücü, herhangi bir kontrole tabi olmadan gitgide büyüyor, işçilere robot muamelesi yapmaktan halka ulaşılabilir bir konut sağlamak için getirilecek yeni vergi düzenlemesi geri çekilmezse Seattle’daki yatırımlarını durdurmakla tehdit etmeye kadar çeşitli hak ihlallerine imza atıyor.”

ITUC Küresel Haklar Endeksi 2018, 142 ülkeyi uluslararası olarak kabul gören 97 kritere göre sıralayarak, hangi ülkelerde işçi haklarının hem yasalarda hem uygulamada en iyi şekilde korunduğunu değerlendiriyor.

Raporun ana bulgularına göre:

Ülkelerin yüzde 65’i bazı işçileri çalışma yasalarının kapsamı dışında bırakıyor.
Ülkelerin yüzde 87’si grev hakkını ihlal etti.
Ülkelerin yüzde 81’inde, işçilerin bir kısmı veya tamamı toplu sözleşme hakkından mahrum bırakılıyor.
İncelenen 142 ülkeden, 54’ü ifade özgürlüğünü ve toplanma özgürlüğünü reddediyor veya sınırlandırıyor
İşçilerin fiziksel şiddetle karşılaştığı ülke sayısı yüzde 10 arttı (59’dan 65’e yükseldi) ve bu ülkelerin arasında Bahreyn, Honduras, İtalya ve Pakistan’da yer almakta
İşçilerin tutuklandığı veya gözaltına alındığı ülkelerin sayısı 2017’de 44’den, 2018’de 59’a yükseldi
Dokuz ülkede sendikacılar öldürüldü: Brezilya, Çin, Kolombiya, Guatemala, Gine, Meksika, Nijer, Nijerya, Tanzanya

2018’de işçi hakları açısından Dünya’nın en kötü 10 ülkesi şöyle, Cezayir, Bangladeş, Kamboçya, Kolombiya, Mısır, Guatemala, Kazakistan, Filipinler, Suudi Arabistan ve Türkiye.

Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesi ise, Körfez ülkelerinde uygulanan ve milyonlarca insanı halen daha köleleştiren “kefalet sistemi” nedeniyle işçilere en kötü muamele edilen bölge oldu. Suudi Arabistan işçilerin herhangi bir hakkını tanımayı reddetmeye devam ediyor. Libya, Filistin, Suriye ve Yemen’deki çatışmalar, hukukun üstünlüğünün yok olmasına ve insan onuruna yakışır bir işe ulaşılmasının imkansızlaşmasına neden oldu. Barışçıl protestolar, şiddet ile bastırıldı ve bağımsız bir işçi hareketi kurma girişimleri, Cezayir ve Mısır’da yetkililer tarafından sistematik olarak bastırıldı.

Asya-Pasifik’te ise, şiddetin artışı, grev hakkının suç gibi gösterilmesi ve sendika liderlerinin tutuklanması nedeniyle koşullar daha da kötüleşti. Bölgedeki 22 ülkenin tamamı toplu sözleşme ve grev haklarını ihlal ettiler.

Afrika’da, bölge ülkelerinin yüzde 65’inde işçiler fiziksel şiddete maruz kaldılar. Nijerya’da protestolar ordu tarafından şiddet kullanılarak bastırıldı ve grev sırasında bir işçi kimliği belirlenemeyen biri tarafından vurularak öldürüldü.

Avrupa’da, ülkelerin yüzde 58’i, toplu sözleşme hakkını ihlal ederken, dörtte üçü grev hakkını ihlal etmişlerdir.

Amerika kıtası ise, işçilere ve sendikacılara yönelik şiddet eylemlerinin yaygın olduğu bir iklimin etkisi altında; Kolombiya’da 19 sendikacı geçen sene öldürüldü – önceki sene 11 sendikacı öldürülmüştü.

2018 ITUC Küresel Haklar Endeksi, ülkelere 97 göstergeye göre, 1 ila 5 arasında puan veriyor. Bu puanlamaya göre;

1 Nadir hak ihlalleri: 13 ülke, aralarında İrlanda ve Danimarka’da var

2 Tekrar eden hak ihlalleri: Fransa ve Estonya’nın da olduğu 23 ülke

3 Düzenli hak ihlalleri: İspanya ve Makedonya’nın da aralarında olduğu 26 ülke

4 Sistematik hak ihlalleri: Haiti ve Kenya’nın da aralarında olduğu 38 ülke

5 Hakların herhangi bir garantisi yok: Türkiye, Honduras ve Nijerya’nın da aralarında olduğu 32 ülke

5+ Hukukun üstünlüğünün yok olması nedeniyle, hakların herhangi bir garantisi yok: aralarında

Burundi, Filistin, Suriye, Yemen’in de olduğu 10 ülke